БАҚЫТТЫ ОТБАСЫНЫҢ СЫРЫ

Жалғыздық тек Аллаға ғана жарасқан. Ұлы Жаратушы жалғыз болуды дара Өзіне тән етіп, жаратылыс атаулысын жұп-жұбымен тіршілік етуге мұқаж етіп жаратты. Сондай-ақ, бұл мұқтаждықты жаратылған махлуқат атаулысы бастан кешіріп табиғатындағы әлсіздікті екінші жартысын тауып толықтыруға зәру.

Алланың құзырындағы ең ардақты жаратылыс аталған адам баласы рухани және материалдық тұрғыдан әрқашан амандықта болып, рахат өмір сүргісі келеді. Құранда адам баласын «достық пен татулық» мағаналарына келетін «үнс» немесе «үнсият» сөздерінен тараған «инсан» деген сөзбен атаған екен. Оның өзі адамның басқа жаратылыстарға, әсіресе өз түріндегі адамдармен бірге өмір сүруге мұқтаж екенін көрсетеді. Бұл мұқтаждық адамның ең негізгі ерекшелігі және де адам көбіне осы ерекшелігімен танылады. Әрқашан қуаныштар мен қиыншылықтар, жоқшылықтар, қайғы-қасыреттер, апаттар оған ауыртпалықтар түсірген сәттерде бірге сүйейтін пана мен қолынан ұстайтын жанашыр іздейді.

Осы ақиқаттың ең айқын түрде көрніс тапқан жері әйел мен еркектің бірге өмір сүруі деуге болады. Сондай-ақ, бұл ұрпақтың үзілмей, жалғасын табуын қамтамасыз ету үшін аттап өтуге болмайтын қағидат. Құран Кәрімнің көптеген аятары мен Алла Елшісі Ардақты Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) хадистеріндеде бұл туралы жиі тоқталған. Алла Тағала Қасиетті Құранның (Зәрият сүресі – 49 аятында): «Бәрлық нәрсені сендер ойланып, ғибрат алар деп жұп-жұбымен жараттық» - деп баяндаса, Пайғамбарымыздің (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Неке менің сүннетім», «Үйленіңдер, көбейіңдер, мен сендердің көптіктеріңмен қиямет күні басқа үмметтерге мақтанамын» – деген хадистері келеді.

Күнімізде үйленіп ұрпақ жалғастырып шаттыққа толы отбасын құрудан,  салтанатты үйлену тойын өткізуді, бір сәттік болсада көптің көзаймы болып қалуды жоғары қоятын жастардың жаңсақ көзқарасыда басым.  Кейбір артық ысырап оларға  жанұя шаттығынан  әуел, орынсыз қиындық салмағын саларын, алдын ала санаға салып сараптап жатқандар санаулы. Ардақты Алла елшісі Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Некенің ең абзалы әуресі аз болғаны», - деген. (әбу Дәуіт, Неке)

Бақытты жанұя құру үшін әуелі салихалы жар таңдау өзекті. Мұндай маңызды сәтті асыл дініміз қалыс қалдырмайды.  Бұл туралы Ардақты Алла елшісі Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Әйел төрт ерекшелігіне, яғни материалдық жағдайы, сұлулығы, тегі мен діндарлығына қарай некеленеді. Сендер діндарлығын таңдаңдар, қолдарың қайырға толсын....», - деген. (Бухари, Неке)

Адам баласының жаратылыс болмысы кәміл түрде жаратылған. Бірақ сол кәмілдікті бойынан көрсететін тұлғаны мықты жанұя тәрбиелеп шығарады. Сондықтан да адам үшін отбасы жан дүниесін орнықтырып, іс- әрекеттерін түзейтін ең ыстық тәрбие ошағы болары сөзсіз. Өзгені емес әуелі өзіңді тәрбиелесең жан жылуың жақындарыңа жетпей қоймайды. Ол үшін алдымен отбасылық қарым-қатынасты дұрыстау, ерлі-зайыпты жұптар Жаратушы құзырындағы аманатты бекем ұстануы керек. Арқа сүйер ер азаматтың мойнындағы міндеті мен жауапкершілігін Ардақты Алла Елшісі Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) қоштасу құтбасында: «Ей, адамдар! Әйелдердің ақысына абай болыңдар! Оларға мейірім және махаббатпен қарайлаңдар! Олардың мәселесінде Алладан қорқуларыңды өсиет етемін. Сендер әйелдерді Алланың аманаты ретінде алдыңдар, олардың намысы мен арын Алланың атына сөз бере отырып өздеріңе адал еттіңдер!» - деп баяндайды. (Әбу Дәуд, Ән-Нәсәи)

Өмірдің сын сағаттарында «Бақ шабама, бап шабама?» ол ешбір жаратылысқа ашық емес. Үйленіп бас құрауды ер мен әйелдің қосылуы деген жаңсақ түсініктен де ада болған дұрыс. Орынсыз соқыр тәуекелде адамды ойда жоқтан опық жегізеді. Ойланбай және жәй қызық көру үшін үйленулердің және кейін оның ізімен келетін ажырасудың соңы адам өміріне сансыратар салмақ. Мұның ең ауыр және жүрекке батар тұсы – балалардың тағдыры. Жанұясында отбасы ыстық ықыласты қарым-қатынас таба алмаған, өнеге болудың орнына ата-аналарының қамқорлық танытпай қараусыз қалдырған балалары көшенің бергенін алып өмір сүреді. Басты ескерер өзекті түйін бала - Алланың берген аманаты және өз бойымыздан бөлініп шыққан баға жетпес дәнек. Иманды, тура жолды және отанын сүйгіш балалар тәрбиелу ата ананың ең үлкен жауапкершілігі болуымен қатар, осы дүниеден озғаннан кейін де ашық қалатын амал дәптерлеріне сауаптар жазыла беруіне себепкер болады. Ардақты Алла Елшісі (оған Алланың  алауаты мен сәлемі болсын): «Барлығың шопансыңдар. Барлықтарың баққандарыңнан сұраласыңдар... Еркек – жанұясының шопаны, сол отарынан сұралады. Әйел – күйеуінің үйінің шопаны, сол отарынан сұралады», - деп ескерту жасаған. Қасиетті Құранда Алла Тағала: «Ей, иман келтіргендер! Өздеріңді, жанұяларыңды отыны адамдар мен тастар болатын оттан қорғаңдар!...» - деп баяндайды (Тахрим сүресі – 6 аят)

Кемел отбасы құру өнегесінде өмірдің барлық сәттері мен барлық кезеңдерінде баршаға үлгі жолбасшы болған Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) жанұя бақыты мен тыныштығы мәселесінде де бәрімізге өнеге боларлық отбасын құрып, барлық жағынан кәміл кемшіліксіз, берекесі мен ынтымағы жарасқан тіршілік жолын көрсетіп берген. Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) хадистерінде: «Кімде-кім түнде оянып, жұбайын да оятып, екеуі бірге немесе бөлек екі рәкәғат намаз оқыса, Алланы көп зікір етуші ерлер мен Алланы көп зікір етуші әйелдер қатарынан жазылады», (Әбу Дәуд)

«Түнде тұрып намаз оқыған, жұбайында тұрғызған, тұрмаса жүзіне су себелеп оятқан оятқан адамға Алланың рахымы жаусын. Дәл сол секілді түнде тұрып намаз оқыған, күйеуінде тұрғызған, тұрмса жүзіне су себелеп оятқан әйелге Алланың рахымы жаусын» - дейді (Әбу Дәуд).  

Алла Тағала барша жанұяларға, отбасыға өз берекеті мен жақсылығын нәсіп етсін. Бақытты отбасы ол – жанашырлық пен жауапкершіліктің ең жоғарғы нәтижесі. Мейірімділік пен төзімділіктің көрінісі.    

Алатау ауданы «Ер Жәнібек»

мешітінің имамы

Әбләхан Ірсәлі