ҚОРШАҒАН ОРТА - ҚОРҒАНЫҢ
Адам мен табиғат — ажырамас егіз ұғым. Табиғат — тіршіліктің қайнар көзі, ал қоршаған орта — адамзаттың өмір сүру ортасы, демі мен тынысы. Сол себепті табиғатты қорғау, оны аялау — әр адамның адамдық борышы.
Қазақ халқы ежелден табиғатты қадір тұтқан. «Жер — ана, ел — бала» деп, жер мен елдің байланысын ерекше қасиет санаған. Өйткені адам табиғаттан тыс өмір сүре алмайды. Қоршаған ортаның тазалығы мен тепе-теңдігі — адам өмірінің сапасы мен денсаулығының кепілі. Қасиетті Құран Кәрімде Алла Тағала былай дейді: «Жер беті түзелгеннен кейін оны бұзбаңдар» («Ағраф» сүресі, 56-аят). Бұл аят табиғатты бүлдірмеуге, жер мен суды, өсімдік пен жан-жануарды қорғауға шақырады. Яғни қоршаған ортаны сақтау — иманның бір көрінісі. Тағы бір аятта Алла Тағала табиғаттағы тепе-теңдіктің маңыздылығын ескертеді: «Ал көкті көтеріп, тепе-теңдікті орнатты. Тепе-теңдікте шектен шықпаңдар» («Рахман» сүресі, 7–8-аяттар). Бұл аятта табиғаттың әрбір жаратылысы белгілі бір өлшеммен, тепе-теңдікпен жаратылғаны айтылады. Демек, экологиялық тепе-теңдікті бұзу — Алланың орнатқан тәртібіне қарсы шығу болып саналады.
Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) табиғатты аялауға ерекше мән берген. Бір хадисте былай делінген: «Қиямет сағаты орнағалы тұрса да, егер қолыңда көшет болса — оны отырғыз» (әл-Бұхари). Бұл хадис қоршаған ортаға қамқорлықтың, табиғатты көркейтуге ұмтылудың маңызын айқын көрсетеді. Сондай-ақ басқа хадисте Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай деген: «Кім өлген жерді (яғни бос, тозған жерді) қайта жандандырып, игілікке жаратса — ол жер соныкі болады» (әт-Тирмизи). Бұл хадис адамның табиғатты көркейту, жерді өңдеу және игілікке пайдалану ісін ынталандырады. Яғни қоршаған ортаны қорғау — тек міндет емес, сауапты амал.
Бүгінгі таңда табиғаттың тепе-теңдігіне зиян келтіру — өзімізге жасалған қастандықпен тең. Ауа мен судың ластануы, орман-тоғайлардың оталуы, тұрмыстық қалдықтардың көбеюі — бәрі адамзаттың өз қолымен жасаған әрекеті. Осындай келеңсіздіктердің салдары бүкіл тіршілік иелеріне әсер етеді. Қазақта «Судың да сұрауы бар» деген дана сөз бар. Бұл — әрбір игілікке жауапкершілікпен қарауға, табиғатқа бейберекет қол сұқпауға үндейтін өсиет. Табиғаттың әр бөлшегі — Алланың аманаты. Оны қорғау — ұлттың рухани мәдениетінің көрсеткіші.
Қоршаған ортаны қорғау тек мемлекет пен ұйымдардың емес, әр адамның міндеті. Кішкентай игі істерден үлкен жақсылық туады: ағаш отырғызу, суды ысырап етпеу, қоқысты бейберекет тастамау — бәрі де табиғатты сақтауға қосқан үлес.
Қорытындылай келгенде, қоршаған орта — біздің қорғанымыз. Оны сақтау — өз болашағымызды сақтау. Табиғатқа жанашырлықпен қараған адам өзіне де, ұрпағына да қамқор болғаны. Қазіргі таңда экологиялық ахуалдың нашарлауы, табиғаттың ластануы, құрметсіз қалуы шарықтау шегіне жеткен заманда жерге мейіріммен, суға құрметпен, ауаға ізетпен қарау — нағыз иманды, саналы адамның белгісі.
Жарымбеков Нұрлан
Д.Қонаев мешітінің наиб имамы
 Предыдущий |
Следующий |
| ҚҰҚЫҚ ПЕН ДІННІҢ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСЫ | ҚАСИЕТТІ ЖҰМА КҮНІНІҢ ӘДЕПТЕРІ |
Тақырып аясындағы мақалалар
Қызықты тақырыптар
Намаз уақыттары 
