ИХСАН ІЛІМІ
Миялы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Құптан 19:12
Миялы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Миялы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
07:12 08:40 13:17 15:59 17:44 19:12
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
20 Джумада-авваль 1446
Миләди
22 қараша 2024

Мақалалар

ИХСАН ІЛІМІ

| A | +

Ихсан ілімі адамды немесе адам рухын кемелдендіретін хал ілімі ретінде сипатталады және ол Құран мен сүннеттегі қағидалардың толық орындалуымен түсіндіріледі. Ихсан ілімі қателік пен күнә жасауға себеп болатын адам бойындағы материалдық әрі рухани қуат көздерін тізгіндеп, оның орнына сауап пен ізгілікке себеп болатын қуат көздерін оятуды, күшейтуді негізге алатын ілім.

 Ихсан ілімінің негізгі мақсаты адамды жағымсыз мінез-кұлықтардан, жаман әдеттен тазартып, әдемі, көркем сипаттармен көріктендіру және кемелдендіру. Яғни, мұсылманды Алла Елшісінің көркем мінез-құлқымен безендіріп, кемелдікке көтеру, кемел адам тәрбиелеу және Алланың разылығына бөлендіріп, мәңгілік бақытқа жеткізу болып табылады.

Ихсан ілімі – ғибадат, зікір, мужәһадә (күрес), риязат (тежеу, шектеу) сынды амалдар арқылы рухани кемелдікке, кәшфке (ішкі жан дүниенің ашылуына), мағрифатуллаһқа (Алланы танып-білуге) және болмысты, жаратылысты тануға қатысты ләдундік (құпия/тылсым) әрі кәшфтік мағлұматтарға қол жеткізуге жетелейді. Сонымен қатар ғашықтық, жәзбә (шаттану, толқу), шәук (қалау, құмарлық, қуаныш), зәук (рухани ләззат алу, рахаттану) сынды рухани сезімдерді бастан кешуге апарады. Бұл рухани хал мен ішкі нұр сырттан да байқалады және айналасындағыларға әсерлі, айбарлы, айбынды болып көрсетеді. Алла Елшісінің рухани халі мен нұры айналасындағыларға үлкен әсер ететін. Уағызын тыңдаған сахабалар ерекше сезімге еніп, шабыттанып, рухтанып отыратын. Алла Елшісінің осы рухани халі мен рухани өмірін ауызша немесе жазбаша жеткізу мүмкін емес. Ол көңілден көңілге, жүректен жүрекке, сезімнен сезімге жету арқылы жалғасқан.

Адамның тәнінде болған күнә жасауға итермелейтін материалдық ағзалар тіл, көз, қол, аяқ т.б. Ал рухани күнә жасауға апаратын ол - нәпсі. Тән мен нәпсі бір-біріне байланысты әрекет етеді, яғни екеуі бір-бірін қозғаушы күш. Нәпсіден мал-мүлікке, атақ-мансапқа, дүниеге, дүниенің өткінші ләззаты мен қызығына, қызылы мен жасылына деген қалау-құмарлықтар мен тәкаппарлық, қызғаныш, ашу-ыза, кек, мақтан, рия, міндетсу, эго сияқты індеттер туады.

Ихсан ілімі тән мен нәпсіні тәрбиелеу, аталмыш індет көздерін емдеу арқылы һәм жеке адамның, һәм әлеуметтің кемелденуін негізге алады. Ихсан ілімі мен әрекет алдымен өзін кемелдендіруге, одан кейін әлеуметті кемелдендіруге арналады. Өйткені өзі кемелдіктен мақұрым жанның өзгені кемелдендіруі мүмкін емес. Сондықтан ихсан ілімін рухани тәрбие негізі ретінде сипаттауға болады.

Ихсан – мүминнің иманын қуаттап, ғибадат-құлшылыққа деген тебіренісін арттыратын ілім. Сонымен қатар, бір істі қолға алғанда ұқыптылықпен тиянақтылықпен сапалы әрі кемеліне жеткізе орындау.

Алла Тағала құлдарының әрбір іс-әрекетін көріп тұратындығы және уақыты келгенде оларды жауапқа тартатындығы аятта былай баяндалады: «Оларға болған жайдың бәрін нақты ілімге сүйене отырып бүге-шігесіне дейін айып береміз. Біз олардыңне істеп, не қойғандарынан әсте бейхабар емес едік» (Ағраф сүресі, 7-аят).

«Сонда әлгі мұнафықтар ішке бүккен сырларын да, өзара сыбырласқандарын да Алланың біліп тұратынын, сондай-ақ, Алланың ғайыпты толық білетінін әлі күнге дейін білмей ме?!» (Тәубе сүресі, 78-аят).

Пайғамбарымыз (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) хадистерінде, ихсан және оның жемістерін өте тамаша сабақтастырып түсіндіріп береді.

Абдуллаһ бин Аббас (радиаллаһу анһума) былай дейді: Бір күні Алланың Елшісінің (саллаллаһу аләйһи уә сәлләм) артына мінгесіп келе жаттым. Ол маған: «Құлыным! Саған бірнеше қағида үйретейін» - деді. Сосын сөзін арықарай жалғастырып: «Алланың бұйрықтарын сақта! Сонда Алла да сені сақтайды. Алланың разылығын барлық ісіңде алдыңғы кезекке қойсаң, Алланы алдыңнан табасың. Бір нәрсе сұрамақ болсаң, Алладан сұра. Жәрдем сұрасаң да, Алладан сұра!..» (Тирмизи, қиямет 59/2516).

Тағы бір риуаятта былай делінген: «Алланың әмірлері мен тыйымдарын сақтап жүр, сонда Оны алдыңнан табасың. Молшылық кезде Алланы танысаң, қиыншылық кезде Ол сені таниды...» (Ахмед I, 307).

Қорыта айтар балсақ, ихсан ілімі – иманның нақты өзегі болып табылады. Барлық ғибадаттар мен іс-амалдар тебіреніспен, шынайы ықыласпен, тек қана Алланың ризашылығын қалап тақуалықпен орындалуы тиіс. Өйткені, Алланы көзбен көріп тұрғандай күйде жасалған әрбір ғибадат пен ізгі амал ықыласпен тақуалықты кемелдендіріп құлды құлшылығы мен амалынан нәр алып ихсан дәрежесіне жетеледі. Ал, ешкім көрмейтін жерлерде тура болып, жұмысын тиянақты сапалы орындап, адамдардың назарынан ұзақ мекендерде күнәлардан сақтану, «Ол мені кез келген уақытта және барлық жерде көріп, бақылап тұрады!» деген ихсан сезіміне ие болу арқылы болады. Ихсан ілімінің негіздері мен қағидалары мүминнің ой-санасын Алланың көріп бақылап тұрғанындай халге жеткізуді мақсат тұтады. Алланың уәли құлдары осы халге жету үшін бүкіл қайрат, күш жігерлерін, ғұмырларын осы жолға жұмсаған.

 

 

Бостандық аудандық

        «Байкен» мешітінің

        Бас имамы Болатбек Абу 

 

ДЕРЕККӨЗІ Azan.kz

Ислам ақпараттық-ағарту порталы 

Предыдущий Следующий
МҰХАММЕД (ﷺ) АРДАҚТЫ ТҰЛҒА ДӘСТҮР ҚҰНДЫЛЫҚТАРЫ

Тақырып аясындағы мақалалар

Ихсан ілімі ИМАН МЕН ИХСАН МӘСЕЛЕСІ
Дінге сенуші адамдардың арасында көптеген сұрақтар қойылады. Солардың ішінде «дін дегеніміз не?», «ихсан деген не?» «ислам деген не?». Әрине бұл сұрақтарға жауап беру үшін мақалалар, тіпті кітаптар жазылады....
Қоғам ҮШ ДЕРТ: КӨП СӨЙЛЕУ, ТАМАҚТАНУ МЕН КӨП ҰЙҚЫ
Ұлы Жаратушы, кемшіліктерден пәк Алла Тағала адам баласына аманат ретінде оның жаны мен тәнін бергеннен кейін, адам баласына жан мен тәнді тәрбиелеу мен ауру-сырқаудан емдеу жолдарын әділетті Пайғамбарлары арқылы көрсетіп берген. Адам баласының өмірі сынақ ретінде берілгендіктен, сынақтан өтудің жол...
Пайым-парасат ҚҰРАН АЯТАРЫНДАҒЫ "ЖҮРЕК" ҰҒЫМЫ
Жүрек - ақыл, таным, білім, ниет, сенім, даналық және құрбандық тәрізді адам үшін өте маңызды мәселелердің жиынтығы. Егер жүрек тірі болса, бұл сезімдер де тірі болып саналады. Егер ол қандай да бір себеппен тоқтаса не күйзелсе, онда бұл өмірдің саған қойған белгісіз жоспарының сәтсіз жері  немесе қ...
Пайым-парасат АЛМА АҒАШТЫ БЕРГЕНІНЕ ҚАРАП БАҒАЛА, АДАМДЫ ЕҢБЕГІНЕ ҚАРАП БАҒАЛА
Еңбек қай ғасырда да қай заманда да адамзаттың дамуы жолында өзінің мәні мен маңызын жоймайтын ең басты күш. Адам былай тұрсын кішкене жәндіктер де ала жаздай тынымсыз еңбек етіп тіршілік етіп өмірін жалғастырып келе жатыр. Осыған қарап-ақ еңбекті тіршіліктің көзі деу де артықтық етпейді. Сол себепт...
Дін мен дәстүр ДІН МЕН ДӘСТҮР САБАҚТАСТЫҒЫ
Ата-бабадан аманат болып жеткен салт-дәстүрлердің бір парасы сан ғасырлардан бері ұласып келе жатқан ұғым-ұстанымдар болса, ал басым бөлігі асыл дініміздің әсерінен пайда болған дағды-әдеттер. Қазіргі аласапыран кезеңде біртұтас халық болып қалуымыз үшін алдымен тіліміз бен дінімізге һәм салт-дәстүр...

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Ихсан ілімі ҚАЗАҚ ДАЛАСЫНДАҒЫ ИШАНДАР МЕН АХУНДАРДЫҢ ҚЫЗМЕТІ ТУРАЛЫ
Қазақ жұртының рухани саладағы әрлі-берлі тарихына зер салсақ, небір діни қайраткерлердің қажырлы еңбектеріне қайран қаларсыз. Мешіт ұстау, шәкірт тәрбиелеу, кітап жазу, ел іргесін бекіту, бірлік-ынтымағын арттыру, халық арасында имандылық, әділдік, тазалық пен пәктік құндылықтарын жан-жақты насихат...
Ихсан ілімі ИХСАН ІЛІМІ
Ислам діні үш негізге негізделген: Иман, Ислам және Ихсан. Мұндағы «иман» иманның жиынтығы (бес тірек); «Ислам» – діни үкімдер мен тыйымдарды орындау; «Ихсан» – Құранның барлық үкімдеріне риясыз берілу, иман негіздерін еш күмәнсіз толық қабылдау....
Ихсан ілімі ҚАЗАҚ ДАЛАСЫНДАҒЫ ИСЛАМ ЖӘНЕ ЕЛІМІЗДЕН ШЫҚҚАН ӘУЛИЕ-ИШАНДАР
Қазақ даласында ислам мəдениетінің орнығып дамуына, халық санасында ислам құндылықтарын қалыптастыруға қазақ жерінен шыққан діни қайраткерлер, ишандар үлкен еңбек сіңірді....
Ихсан ілімі ПАЙҒАМБАРҒА ДЕГЕН МАХАББАТ
Қиындыққа ұшырап, Өтіпті нелер басынан. Үмбет үшін жылаған, Жаңа туған жасынан (Балмағамбет Балқыбайұлы).
Ихсан ілімі ҚАЗАҚ ДАЛАСЫНДАҒЫ ИШАНДАР МЕН АХУНДАР
Қазақ жерінде ислам мəдениетінің орнығып дамуына, халық санасында ислам құндылықтарын қалыптастыруға қазақ даласынан шыққан діни қайраткерлер, ишандар мен ахундар үлкен еңбек сіңірген....
Ихсан ілімі ӘЛІБАЙ АХУН ҚОСҚҰЛАҚҰЛЫ
Сыр елі – Алашқа мәлім шайырлар мен батырлар, ақын, билердің мекені атанса, сонымен қатар ахундар мен ишандар, оқымысты молда, мақсым және ғұламалардың елі.
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
20 Джумада-авваль 1446
Миләди
22 қараша 2024
Намаз уақыттары
қазір

Құптан 19:12

Бамдатқа дейін 05:56

Признаки любви к Пророку ﷺ

<script>alert(a)</script>

X
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi