ЖАСТЫҚ ШАҚТА БІЛІМ АЛ
Жастық шақ - адам өміріндегі ең қуатты әрі ізденіске толы кезең. Бұл уақыт - жүрек жалындап, ақыл айқындалып, өмірдің биік мұраттарына қол созатын шақ. Осы кезеңде ілім үйрену - болашақтың берік іргетасы болмақ. Ислам діні де, қазақ халқының рухани дүниетанымы да білім алудың осы жаста басталғанын құптайды.
Ислам - білім мен ақиқаттың діні. Алла Тағала алғашқы уахиды: «Оқы! Жаратқан Раббыңның атымен оқы!» - деп түсірген. Және басқа аятта: «Алла сендерден иман келтіргендерді және білім берілгендердің дәрежелерін көтереді» - деп баяндалған.
Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) білім алуды мұсылман үшін міндетті етіп: «Білім алу - әрбір мұсылман ер мен әйелге парыз» - деп нықтап айтып кеткен. Сонымен қатар «Кімде-кім білім жолына түссе, Алла оған жәннатқа апарар жолды жеңілдетеді» десе және тағы бір хадисінде «Қиямет күні ғалымның сиясы - шейіттің қанынан да артық болады» - делінген.
Жастық - тән саулығы мен ой сергектігі үйлескен кезең. Бұл шақта алған білім адамның жанына терең сіңіп, өмір бойғы серігіне айналады. Хазіреті Әли (р.а.): «Білім - жастай алған су секілді, жүрекке тез сіңеді» - дейді. Қазақта да: «Жастай алған білім - тасқа ойғанмен бірдей» деген нақыл бар. Яғни, бұл кезде бойға сіңірілген ілім - мәңгі өшпес мұра.
Халық ілімді кісіге әрқашан құрмет көрсеткен. Жасынан білім алып, өнеге етіп: «Білекті бірді жығар, білімді мыңды жығар», «Оқыған озар, оқымаған тозар», «Кітап - білім бұлағы, білім - өмір шырағы» - деген секілді көптеген қанатты сөздер кездеседі.
Ата-бабаларымыз бала тәрбиесін - ең алдымен біліммен бастау керектігін терең түсінген. Қазақ хандары мен билері - Бұқар жыраудан Абайға дейін - барлығы да жас өскіннің санасына білім дәнін себуге күш салған.
Бүгінгі ғылым мен технология дамыған заманда жастардың мүмкіндігі бұрынғыдан әлдеқайда кең. Интернет, цифрлық білім платформалары, әлемдік университеттер - бәрі жастардың ілімге құлаш ұруына жол ашты.
Мәселен, жас кезінде қиындықпен білім алған Мұстафа Шоқай, Ахмет Байтұрсынұлы, Әл-Фараби сынды алыптарымыз - бүгінде жастар үшін рухани шамшырақ.
Жастар тек кәсіптік біліммен шектелмей, рухани тәрбие, этикалық жауапкершілік, қоғамға пайда әкелу жолдарын қатар үйренуі қажет. Бұл - нағыз кемелдікке бастар жол.
Жастық - ілімге ұмтылатын, болашаққа бағыт беретін ең ыстық кезең. Исламда да, қазақ дәстүрінде де білімге деген құштарлық - үлкен құндылық саналады. Жастайынан ғылымға бой ұрған жан ғана ел мен діннің шамшырағына айналады. Сондықтан жастарды ілімге баулу - әр қоғамның, әр мұсылманның басты міндеті.
Ислам діні - тек құлшылық пен рухани тәрбие ғана емес, сонымен қатар ақыл-ой мен ғылымды жетілдіруге үндейтін дін. Құранда: «Олар аспандар мен жердің жаратылысы туралы ойлайды…» делінгендей, Алла адам баласын ғаламды зерттеуге, ақиқатқа терең үңілуге шақырады.
Исламда жаратылыстану, медицина, астрономия, инженерия, технология - барлығы да ілім саласына жатады. Оларды үйреніп, жаңалық ашу - Алланың белгілерін танып, адамзат игілігі үшін еңбек ету болып саналады. Пайдалы ілім - бұл адамға, қоғамға, табиғатқа пайдасы тиетін кез келген білім.
Мысалы, бір мұсылман дәрігердің, биотехнологтың, инженердің немесе бағдарламашының еңбегі арқылы миллиондаған адамның өмірі жеңілдесе - бұл шынайы сауапты амал.
Ислам ғалымдары - Ибн Сина, әл-Хорезми, әл-Бируни, әл-Фараби, Жаухари - өз заманында медицинадан бастап, математикалық логика мен химияға дейін жаңалық ашып, адамзат өркениетіне қызмет етті. Олар ғылымды тек мұсылман үшін емес, барша адам баласының игілігі үшін жасады. Бұл - исламның жаһандық гуманизмінің көрінісі.
Бүгінгі күні мұсылмандар жаңа технологияда, нейроғылымда, қоршаған ортаны қорғауда, жасанды интеллектте, баламалы энергия көздерін дамытуда белсенді болуы тиіс. Сондықтан мұсылман ғибадатпен қатар әлемді жақсартуға үлес қосумен де дін жолын ұстанады.
Бүгінгі күні ғылым - тек мамандық емес, мұсылманның Алла алдындағы аманаты. Заманауи ғылым саласында еңбек етіп, жаңалық ашу, адамзат өмірін жеңілдету - бұл да бір ғибадат. Мұсылман - ғылым мен руханиятты, ақыл мен жүректі қатар алып жүретін тұлға болуы керек.
«Орбита-3» мешітінің бас имамы
Орынбасар Сүлейменов
 Предыдущий |
Следующий |
| Шарапаты мол шағбан айы | ЖАҚСЫЛЫҚ ПЕН ІЗГІЛІКТЕ ЖАРЫСУ |
Тақырып аясындағы мақалалар
Қызықты тақырыптар
Намаз уақыттары 
