ДОСТЫҚТЫҢ КІЛТІ ҚАЙДА БАР?
Қазіргі күні кейбір құндылықтарымыз жойылып, кейбір жақсы әдеттеріміз азайып барады. Бүгінде адамдардың өмірі жұмыс пен шаруаға байланып, отбасы мен жақындарына, құрбы-достарына арналатын уақыттың көлемі қысқаруда. Бүгінде адамдардың жымың қағып күлуі азайып, одан бұрын шекесі тырысып, ашуға бой алдыруы артуда. Бүгінде адамдардың өзіне жасалған жақсылыққа айтар алғысы кеміп, ұнамаған дүниеге көңіл толмаушылық білдіруі көбеюде. Бүгінде адал достықтың мәні кетіп, орнын есепке құрылған амал достық басқандай. Иә, бір қарағанда көңілді дүниелердің орнын көңілсіз дүниелер алмастырғандай көрінеді. Алайда, ден қойып қарасақ, Алла Тағаланың мейірімділігі арқасында бұл әлем әлі де болсын жарқын сәттердің, шуақты кезеңдердің куәсіне айналуда.
Әлемді көлеңкелі көріністердің сұрқай тартқан бейнесінен арылтып, оның орнын мейірімділік пен сүйіспеншіліктің жарқын бейнесімен толтыратын құндылықтарымыз аз емес. Алла Тағала адамзат баласының бойына түрлі мінез-құлық қасиеттері мен адамгершілік құндылықтарын сыйдырған. Бүгінгі күні кез келген қоғамды оң жолға бастап, түрлі кеселдерден сақтауға ықпалын тигізетін жақсы қасиеттер мен рухани кемелдік әрбір адамның бойында болуы мүмкін маңызды құндылықтарға айналып отыр. Сондай құндылықтың бірі адамдар арасындағы достық қарым-қатынасы.
Достықтың маңызына әр сөзіне даналық дәнегін ұялатқан бабаларымыз «Досы көпті жау алмайды, ақылы көпті дау алмайды», - деп үлкен мән берген. Иә, адамның қиналғанда қасынан табылып, жығылғанда сүйеніш болатын жақын жандарының бір парасын достары құрайды. Адалдыққа құрылған достық қандай қуаныш немесе қандай қиындық болмасын, темірдей төзімді, болаттай берік келеді. Шынайы досы бар адамды нағыз бақытты адам десе болады.
Қазақ халқының ұлы тұлғасы дана Абай:
«Біріңді, қазақ, бірің дос,
Көрмесең – істің бәрі бос», -
деп, қазақ қоғамына бірлік пен ынтымаққа негізделген достық құндылығын насихаттайды. Нағыз достық көреалмаушылық пен қызғаныштан ада, екіжүзділік пен сатқындықтан алыс бағалы құндылық. Асыл тастай құнды достықты табу қиын, жоғалту оңай. Достықтың кілтін табу үшін адамға шынайылық, адалдық, жанкештілік, бауырмалдық, мейірбандық, көпшілдік сынды қасиеттер қажет. Бұл қасиеттер бойында бар жан өзі секілді жандарды да оп-оңай досына айналдыра алады. Өйткені, өзің қандай болсаң, айналаң да сондай болатыны өмір заңдылығы.
Асыл дініміз – Исламда да достықтың мәні терең, маңызы үлкен. Дініміздің өзі адамдарға дұшпандық пен қастықтан аулақ болып, бауырластық пен достыққа бағыт алуын бұйырады. Мәселен, «Хужурат» сүресінің 10-аятында: «Шын мәнінде мүміндер бір-біріне бауыр», - делінген. Бұл аяттан түйетініміз, мұсылман адамдар қандай жағдай болмасын бір-біріне дос, бауыр болуы тиіс. Ислам адамдар арасындағы қастық пен жаулықты құптамайды.
Исламда достықтың ең хайырлысы Алла разылығы үшін болған достық. Алла бұйырған нәрселерге шақырып, тыйғандарынан тыйылған ортада жүрген адамдар бір-біріне нағыз мейірімді, шынайы жанашыр достар. Себебі, бұл дүниеде жасалған әрбір әрекеттің, айтылған сөздің сұрауы бар. Ал амалдарымыздың әсем, әрекеттеріміздің қайырлы болуына біздің айналамыздағы адамдар да тікелей әсерін тигізетіні анық. Бұл туралы «Зухруф» сүресінің 67-аятында: «Достардың тақуаларынан басқалары сол күні (Қиямет күні) бір-біріне дұшпан болады», - делінген. Демек, осы дүниеде достарымыздың сауапты іске шақыратын игі жақсылардан болуы өзіміздің ақыретіміз үшін маңызды. Сол себепті, достықтың тат баспайтын алтын кілтін Алласын ұмытпаған қайырлы ортадан іздегеніміз абзал.
Менің ойымша, достық сынды асыл құндылық әр адамның ең аяулы ағзасы – жүрегінен ойып орын алатын мейірімділік, жақсылық, адалдық, қамқорлық сынды қасиеттерден бастау алса, риясыз шынайылыққа құрылған адал достыққа айналмақ.
Ойымды қорытындылайтын болсам, жүрегімізді жылылыққа, көңілімізді жақсылыққа қарай бағыттайтын адал достықтың кілтін ең әуелі өз бойымыздан іздеуіміз керек. Өз бойымызда жақсы қасиеттер мен рухани кемелдік үйлесімді астасса, біздің айналамыз да өзіміз секілді жандармен толығады.
Алматы қаласы Бостандық ауданы
«Орбита-3» мешітінің наиб имамы
Тұрғараев Алмас Рахымбердіұлы
 Предыдущий |
Следующий |
| ҰРПАҚ ТӘРБИЕСІ ҺӘМ ҰЛТТЫҚ ҚҰНДЫЛЫҚ | ЖАҚСЫЛЫҚ ҺӘМ ЖАМАНДЫҚ |
Тақырып аясындағы мақалалар
Қызықты тақырыптар
Намаз уақыттары 
