ОТБАСЫ ТІРЕГІ СЫЙЛАСТЫҚ ПЕН СҮЙІСПЕНШІЛІК

Отбасындағы дұрыс мәміле - отбасы мүшелерінің бір-бірімен ара-қатынасының байланысын білдіреді. Адамның ең жақындары ата-анасы, жолдасы және бала-шағалары. Бір-бірлеріне осыншалықты жақын адамдардың қарым-қатынастарындағы негізгі тірек - сыйластық пен сүйіспеншілік екені анық. Сонда ғана адамдардың өмірі баянды болып, бақытты өмірге қол жеткізбек.

Отбасы болудың негізгі мақсаттарының бірі де адамның жанының жай тауып, тыныштықта өмір сүруі. Бұл туралы Алла Тағала Құранда: «Сондай-ақ Оның (құдіретінің шексіздігін көрсететін) айқын дәлелдерінің бірі – оларға бауыр басып, жандарың жай тапсын деп, сендер үшін өз болмыстарыңнан жұбайлар жаратып, араларыңа сүйіспеншілік һәм мейірім сезімін ұялатқандығы. Міне, осының өзінде ақылға салып ойланатын қауым үшін ап-айқын дәлелдер мен талай ғибрат бар»[1], - деп баяндаған. Ардақты Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Іштеріңіздегі ең ардақтыларың отбасына ең жақсы қарағандарың»[2], - деп айтқан.

Көптеген Құран аяттарында Аллаға иман келтіріп, құлшылық етуден кейін ата-анаға көркем мәміледе болуды және оларға жақсылық жасауды бұйырғандығын көреміз. «Раббың бір Өзіне ғана құлшылық етуді, ата-анаға барынша жақсылық жасауды үкім етті. Егер олардың біреуі немесе екеуі бірдей қолыңда қартайса, (оларды ауырсынып немесе жақтырмаған сыңай танытып) тіпті «Түу!» деп те кеюші болма, сондай-ақ оларға зекіп ұрыспа! Керісінше, оларға жанға жағымды жылы сөз айт! Олардың алдында барынша мейірімді, мейілінше кішіпейіл әрі тіл алғыш бол! Һәм олар үшін: «Уа, Раббым! Олар мені бала күнімде қалай мәпелеп өсірген болса, Сен де оларды дәл солай мейіріміңе бөлей көр!» – деп дұға ет»[3] - деп келетін аяттардан ислам дінінің ата-анаға қаншалықты мәртебе бергендігін анық байқай аламыз. Керісінше ата-анаға қарсы келіп, құрметсіздік таныту болса, Аллаға серік қосумен қатар айтылып, мұсылман баласы үшін ең ауыр күнә екендігі айтылады. Осы бір құндылықты терең түсінген дана халқымыз: «күтсең ата-анаңды күт, кешірер атаң қатаңды», «ата-ананың қарызы, ұрпақтың өмірлік парызы», - деп тұжырымдаған.

Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) үйдегі мәмілелері арқылы отбасы мүшелерінің барлығына үлгі болған. Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) отбасындағы жақындарын өте жақсы көретін. Мысалы өзі жас күнінде айырылған анасын еш ұмытпай, үнемі қабірін зиярат ететін. Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) немере ағасы Әбу Тәлібті де қатты сыйлайтын. Оны ренжітетін әрекетке мүлдем бармайтын және оған барынша көмектесуге тырысатын.

Отбасы сүйіспеншілікпен баянды болмақ. Өзара сыйластық пен сүйіспеншілік болмастан баянды ғұмыр да болмайды. Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) отбасы мүшелерімен ұрысып, кикілжіңге бармайтын. Өйткені ол отбасындағы жандарды жақсы көріп, оларға аса құрметпен қарайтын. Ол тамаша отағасы, өте мейірімді әке болды. Үйінде қарапайым адам ретінде үй жұмыстарына көмектесуден ләззат алатын. Үйдегі аналарымыз бен сахабалары оның барлық жұмыстарын істеп беруге дайын болса да, оларға қалдырып қоймастан Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) жұмыстарын өзі істейтін. Бір күні Айша анамызға (р.а) бір кісі келіп Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) үйде қандай жұмыстармен айналысатыны туралы сұрады. Сонда Айша анамыз (р.а) ол кісіге былай деп жауап қатты: «Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) үйде болған кезінде киімдерінің жыртығын жамап, үйді сыпырып, ешкіні сауады. Базарға барып сауда-саттық жасап, аяқ киімі мен түбі тесілген су ыдыстарын жамайды. Түйелерді байлап, олардың жем-шөбін береді. Үйдегі жұмыстардың барлығына қол ұшын беріп жүреді», - деп жауап берген еді.[4]

Алла Елшісі (оған алланың салауаты мен сәлемі болсын) отбасында бала-шағаларды алалауды мүлдем құптамайтын. Бұл туралы Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Алладан қорқыңыздар. Балаларыңды алаламай, барлығына бірдей қараңыздар»[5], - деп ескерту жасаған. Алла Елшісінің (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) отбасы мүшелерінің арасындағы қарым-қатынасқа мына оқиға өте тамаша үлгі. Хз. Али былайша баяндайды: «Алла Елшісі (оған алланың салауаты мен сәлемі болсын) бізді зиярат етіп келіп, біздің жанымызда түнеді. Хасан мен Хусейін ұйқтап жатты. Бір уақытта Хасан оянып су ішкісі келді. Алла Елшісі (оған алланың салауаты мен сәлемі болсын) дереу орнынан тұрып, бір ыдыстағы суды қолына алып, оған бермекші болғанда Хусейін оянып, бірден сол ыдыстағы суды ішпек болды. Сонда Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) суды оған бермей Хасанға берді. Мұны көрген Фатима шыдай алмай, Хасанды Хусейіннен артық көретін секілдісіз дейді. Сонда Алла Елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Жоқ, олай емес, алдымен Хасан сұрады» деп жауап берген еді».[6]

Алла Елшісінің (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) үй шаруасына араласуы, әйелдері мен балаларына және немерелеріне деген көркем мәмілесі, сондай-ақ марқұм анасына деген құрметі арқылы отбасының ұйытқысы, негізгі тірегі болғанын аңғарамыз. Шаңырағымыздың шаттыққа толып, бақыт пен берекеде болуымыз үшін Алла Елшісінен (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) үйренеріміз көп.