ДІНИ САУАТТЫЛЫҚ - ЗАМАН ТАЛАБЫ
Бүгінгі күні елімізде туындап жатқан көптеген мәселелер бар. Солардың бірі дін жолындағы адасушылардыда айтсақ болады. Олар дінге, құлшылыққа үлкен бір мақсат-мұратпен, арман-қиялмен келгенімен, олардың дін үйретушілері қате жолды насихаттаса, ол адамның дін жолынан,
сондай-ақ еліміздегі мұсылмандарына тән түзу жолдан тайып кетуі оңай.
Еліміздегі мұсылмандар ұстанатын жол – сүнниттік бағыттың Ханафи мазхабы, сонымен қатар сенімдегі темірқазығы – Имам Матуриди ақидасы. Аталмыш мектептер еліміздің салт-дәстүрі мен ғұрыпына да көңіл бөледі, осымен де ерекшеленеді. Қазіргі таңдағы біздің елдің өзге мемлекеттерден айырмашылығы – біз өмір сүріп жүрген қоғамдағы діннің нығаюы мен діни ахуалдың тұрақты дәрежеде дамып отыруы. Бұл бізге дәл қазір керекті шарт болып есептеледі. Өйткені елімізде көптеген ұлттар мен ұлыстар өмір сүруде, олардың да тарихын ескерген жөн болар. Еліміздің даму жолы демократиялық болғандықтан дін ұстануында бостандық берілген. Алайда бұл бостандықты тиімсіз пайдаланатын болсақ, ертеңгі күні егемендігіміз сынға алынуы әбден мүмкін. Сондықтан да елдің жарқын болашағына кепілдік беруіміз үшін өскелең ұрпаққа дұрыс бағыт-бағдар берілуі керек. Неге бағыт-бағдар? Не үшін тәрбие емес? Өйткені жастарға тәрбие беру қиын. Халық арасында «Балаңа тәрбие берме, өзіңді тәрбиеле, бала өзі-ақ саған қарап тәрбиеленеді» деген қанатты сөз тараған. Расында да бала ес жиғаннан кейін өзіне «Келдім қайдан?», «Нетсем пайдам?», «Өлгеннен соң кім болам?» секілді сұрақтарды қоюы керек. Өмір бойы осы бір үш сұраққа жауап іздесе жеткілікті.
Жаһандану үрдісімен басталған интернеттің жаппай дамуы өкінішке орай жастарға тәрбие беруде. Дін десе өзін алып қашатын һәлге келді. Діннен хабардар болу қоғамда «қалыс қалған» секілді теріс пікір тудыруда. Дей тұрғанменен, елде зорлық-зомбылық көрсетіп жүрген, қоғамда бүлік тудырған, туыстардың арасында іріткі салып жүрген осы діни мотивтерден туындаған келіспеушіліктер екенін ұмытпауымыз қажет. Расыменде, қазіргі кезде туыстардың арасын суытқан дүние – әр адамның белгілі бір бағыт ұстануы. Мұндағы мақсат әрбір топтардың атын атап, түсін түстеу емес, еліміздің әрбір азаматы ақиқатты табу үшін Әбу Ханифа немесе Матуриди мазхабы, Абай секілді ғұламалардың жолын ұстанбай, қазақи дәстүрімізге жат болған дүниелерге құмар болып жатқанын айтып өтуіміз керек. Әрине бұның барлығы дін тақырыптарында сауаттылықтың төмен болуында.
Егемендікке қол жеткізгеннен кейін шетелге ашылған есік еліміздің талай жастарын діни бағытта сауаттылығын арттыруға жағдай жасады. Қалаған адам қалаған елге барып діни сауаттылығын жетілдіруге қауқары жетті. Белгілі бір уақыт өткеннен кейін елге оралған бұл жастар қоғамда бүлік шығара бастады. Ең басты уәжі – жасалып жатқан әрбір амал Құран аяттары мен хадиске сәйкессіздік. Мұндағы салт-дәстүр, әдет-ғұрып құбылыстары ұмыт қалды. Қазақша сөздер арабшаға алмастырылды. Елдің егемендігіне қауіп төндірді. Шынайы исламды іздейміз деп Сирия елінен бірақ шықты. Соңында біреулері алданғанын түсінсе, басқалары әлі күнге дейін де толықтай оңалып біткен жоқ.
Сөз соңында «кінәліні іздеу емес, бұл мәселені қалай шешеміз?» деген ұранды айтып, дәстүріміздің бір бөлшегі болған құндылықтарды қоғамда түсіндіруіміз қажет және діни сенімдерді насихаттау жолында мүдделерін жүзеге асырғысы келген жат ағымдардан, терроризм мен экстремизмге шақыруларынан аман алып қала аламыз. Дін деген мақсат емес белгілі бір топтардың құралына айналған зат болып қалды. Сондықтан да «дінді ұстана алсаң – қасиетің, ұстана алмасаң – қасіретің» демекші дұрыс, дәстүрге сай, тарихи құндылықтармен ұштасқан дінді ұстанатын болса, қоғамда тәртіп орнайды және заманның талабы мен талғамы жоғарылай түсіп, бәсекелестікке түсе алады.
Алматы Орталық мешітінің наиб имамы
Бауыржан Көптілеуов