АДАМ МЕН ТАБИҒАТТЫҢ ТІЛДЕСКЕНІ - ӨМІРДІҢ ҮНДЕСКЕНІ
Алла Тағала қасиетті кітабында жердің асты-үстіндегі бүкіл нәрсені адам баласы үшін жаратып және оны адам баласына бағынышты қылғандығын баяндайды (Бақара 29; Жасия 13). Демек бізді қоршаған әсем табиғат, жайқалып өскен ну ормандар және сол ормандардың ішіндегі сан мыңдаған тіршілік атаулы Алла Тағаланың құлдарына берген үлкен нығметі.
Осы нығметтің қадірін біліп, табиғатқа аманат және жауапкершілік сезімімен қарау біздің міндетіміз. Ортасының тазалығы мен табиғатының әсемдігіне мән беріп қарайтын ұрпақтан болашағы жарқын салауатты азаматтардың шығатыны күмәнсіз. Осы бір құндылықты түсінген дана халқымыз “бұлақ көрсең көзін аш”, “бір тал кессең он тал ек” деп табиғатты қорғауға және аялауға шақырған.
Адамзаттың асыл тәжі Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) ағаш отырғызудың маңыздылығын айқындап: “Қиямет қайым басталған сәтте қайсы біріңіздің қолында ағаштың көшеті болып, сол ағашты отырғыза алуға шамасы келетін болса, міндетті түрде отырғызсын” (Имам Ахмад) деп баяндайды.
Алла Елшісінің (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) сахабасы Абу Дарда Шам аймағында жүрген кезінде бір ағаш отырғызған еді. Оның бұл әрекетін байқап қалған бір кісі оған жақындап: “Сіз Алла Елшісінің (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) сахабасы бола тұра ағаш отырғызып жүргеніңіз қалай?” деп таңдана сұрайды. Сонда Абу Дарда: “Мен туралы үкім шығаруға асықпа! Мен Алла Елшісінің (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай айтқанын естігенмін: “Бір адам бір ағаш отырғызып, кейін сол ағаштың жемісінен адам баласы немесе Алланың жаратқандарынан қандай да бір мақұлық жейтін болса, сол ағашты отырғызған адам үшін садақа” деп түсіндіреді (Имам Муслим, Имам Ахмад).
Ағаштар мен ормандар – пайдасы орасан зор елдің байлығы іспетті. Адам баласының денсаулығына және қоршаған ортамыздың әсемдігіне, ауамыздың тазалығына беретін пайдасын айтып жеткізе алмаймыз. Аңдар мен құстарға, біз білмейтін қаншама өсімдік түрлері мен тіршілік атаулыға пана болатыны да бар. Сол себепті жақсы ұрпақ тәрбиелеу сияқты ағаш өсірудің қайырлы іс екендігінде дау жоқ. Ағаш отырғызып, өсіру қаншалықты сауапты болса, ағашты кесіп, орманды қирату да соншалықты күнә іс. Елімізде ормандар салыстырмалы түрде аз аумақты алып жатыр. Елдің ормандылығы небәрі 5%. Сондықтан да орманды алқаптардың өртке оранып күлге айналуы, ластануы мен орынсыз қолданылуы арқылы ысырап етілуі - салдары мен зардабы өзімізге тиетін үлкен қателік.
Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай дейді: “Кімде-кім шөл даладағы жолаушылар мен жан-жануарлардың көлеңкелейтін бір ағашты еш себепсіз кессе, Алла Тағала сол адамды қиямет күні аяғынан алып жәһаннамға тастайды” (Тәфсиру әл-Қуртуби). Бұл хадис мұсылмандар үшін маңызды ескерту.
Мұсылман ретінде біздің міндетіміз: Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) әмірлері мен өсиеттерін орындап, ағаш отырғызып, өсіру, ағаштарды баладай мәпелеу, ормандарды көзіміздің қарашығындай қорғау. Ағаш отырғызу құлшылық дәрежесінде өте жақсы іс, сонымен бірге патриоттық міндет. Сондықтан мұндай сауапты амалға бей-жәй қарамай, жақсылық ретінде дағдымызға айналдыру табиғатымызға деген құрметіміз және өз өміріміздің берекесі екендігін есте сақтауымыз тиіс.
Абай Құнанбайұлы
мешітінің ұстазы Қалибек Біржан