МАЗХАБСЫЗДЫҚ ДІНСІЗДІККЕ АЛЫП БАРАР ЖОЛ
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Құптан 17:44
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Алматы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
05:34 06:55 11:42 14:41 16:23 17:44
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
23 Джумада-авваль 1446
Миләди
25 қараша 2024

Мақалалар

МАЗХАБСЫЗДЫҚ ДІНСІЗДІККЕ АЛЫП БАРАР ЖОЛ

| A | +

Мұсылмандарды соңғы пайғамбар болған Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) пен сахабаларының жолынан тайдыруды мақсат еткендердің алғашқы қадамдары мазхабтарға қарсы бас көтеру екендігі тарих беттерінен белгілі. Мазхабтардың кейіннен шыққанын алға тартып, орынсыз дәйектерді айта бастаған бұл топтың қазіргі таңдағы нәтижелерінен көрініп-ақ жүр.

Хулафа-и Рашидин кезеңінде туындаған көптеген мәселелерде сахабалардың ортақ пікірі болды. Бұл мүжтахид сахабалар Исламды жеткізуге және дінді үйретуге барған жерлерде рухани дарынды, қалыптасқан шәкірттер дайындады, осылайша осындай іс-әрекеттерден кейін амалдық/фикхтық мектептер қалыптасты. Мысалы, біз ұстанатын Ханафи мазхабы Куфа мен Басраға барған Абдулла ибн Масғұд, Хазіреті Али секілді мүжтахид сахабалардан тәлім алған ғұламалар тарапынан негізі қаланды.

Мазхаб сөзінің мағынасы «жүрілген жол», «ұстанатын бағыт» секілді мағыналарды білдіреді. Шариғаттағы «мазхаб» сөзі арнайы әдістер, заңдылықтардың көмегімен Құран аяттары мен пайғамбардың сүннетінен шығарылатын үкімдер және көзқарас жиынтығын атайды. Әрбір мазхабтың, басқаша сөзбен айтқанда, мектептің ең басында пәтуа беруге құқығы бар, ижтихад жасай алатын мүжтахид имам тұрады. Мұндағы ижтихад сол кезеңдегі туындаған, жауабы Құран аяттары мен пайғамбар сүннетінен табылмаған мәселелерге дінді толықтай меңгерген адамдардың пікір алмасуы.

Әсілінде, күллі мұсылман ұстанатын дін біреу ғана және ол ешқашан өзгермейді. Алайда әрбір мемлекеттердің салт-дәстүрін, әдет-ғұрпын, жораларын ескерер болсақ, шариғат өзгеріп тұратыны хақ. Пайғамбардың кезінде мазхаб болмаса да, пайғамбардың өзі мазхабтың имамы болған десек артық айтпаспыз. Өйткені мазхаб деген сөздің өзі бағыт-бағдар беретін, жүрілетін жол деген мағынаға саятынын жоғарыда айтқан болатынбыз. Сондықтан да мазхабты ұстану бидғат, мазхабты ұстану қате деген пікірлердің өзі қате екенін ескерген жөн болар. Мазхабтардың пайда болуын заман керек етеді, адамның табиғатына да қажеттілік туындайды.

Мазхаб ұстанудағы басты мақсат – Жаратушы тарапынан келген парыз амалдарды тек жүзеге асыру ғана емес, сонымен қатар оның формасына,
әдіс-тәсіліне, жергілікті жерлердің әдет-ғұрпын ескеруіне ықпал ету.

Пайғамбардан (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) кейінгі кезеңде Алланың бұйрығы мен пайғамбардың азиз сүннетін түсіндіру, насихаттау жолында біраз ғалымдар тер төккен. Кезінде Имам Ахмадқа келіп бір кісі «Бір адам жүз мың хадис жаттаса, пәтуа бере алады ма?» деп сұрағанда, имам «Жоқ» дейді. Сөйтіп хадистің санын арттырып, соңында «Төрт жүз мың хадис жатқа білетін ше?» дегенде ғана, «Иә, мүмкін» деп жауап берген. Бұл риуаяттан түсінеріміз, жатқа білетіні мың хадиске жетпесе де, «мазхабты ұстану бидғат, бұл дүниеде тек Құран аяты мен Пайғамбар сүннетімен жүру қажет» деген секілді ұранмен қоғамда бүлік шығарып жүрген көптеген адамдар бар. Бұлар үлкен теңізге шығамыз деп ескексіз қайыққа мінген адамдар секілді. Қайда барарын білмей, қайықтың кімнің басқаруында болатынын шеше алмайды.

Сондықтан да дәл қазіргі жауабы жоқ, бірақ сұрағы көп заманда әрбір адамның өзінше әрекет ету ісі қате болмақ. Еліміздің дін саласындағы дәстүрлі жолы сүнниттік ислам екендігін ұмытпаған жөн болар. Елдегі жамағаттан, көпшіліктен бөлініп, отау ішінен отау тігу адасуға алып барады. Бұл турасында ардақты пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) бір хадисінде «Кімде-кім көпшіліктен бір сүйемдей ажыраса, мойнындағы Ислам арқанын шешіп тастағаны», – деп, мұсылман үмбетінің жік-жікке бөлінудің Ислам шариғатында өте қауіпті, тіпті адасушылыққа алып келетін жол екендігін көрсетуде. Сондықтан да елдің ел болып қалуы, діннің аман болуы үмбеттің бірлігіне қалған. Мұсылман үмбеті бір болса ғана елде тыныштық тұрақты, қоғамда өмір сүріп жүрген этностардың арасында үйлесімділік орнайды.

 

 

Алматы Орталық мешітінің наиб имамы

Бауыржан Көптілеуов

 

 

ДЕРЕККӨЗІ Azan.kz

Ислам ақпараттық-ағарту порталы 

Тегтер: мазхаб
Предыдущий Следующий
ҚҰРБАН АЙТ – МЕЙІРІМ МЕРЕКЕСІ ДҮНИЕДЕН ӨТКЕН АДАМНЫҢ АТЫНАН ҚҰРБАНДЫҚ ШАЛУҒА БОЛА МА?

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Ақида ДЕСТРУКТИВТІ ДІНИ АҒЫМДАРДЫҢ ЕЛІМІЗГЕ ТИГІЗЕР ҚАУІПІ ҚАНДАЙ?
Қазақстан Республикасындағы діни ахуалды тұрақты, бірақ дәстүрлі діни ағымдар мен конфессияаралық келісімді бұзуға бағытталған, қауіп тудырушы деструктивті діни ағымдар мен олардың жасырын жақтаушыларының болуымен сипаттауға болады....
Ақида ДЕСТРУКТИВТІ ДІНИ ИДЕЯЛАРДЫҢ ЫҚПАЛЫНАН ҚАЛАЙ ҚОРҒАНУҒА БОЛАДЫ?
Өкінішке орай, соңғы кездері қоғамымызда «өз ұйымдарына тартушылар  белсенділік танытып, экстремистік және террористік ұйымдардың қатарына азаматтарымызды көбірек тарту мәселесі басты мақсаттарына айналды. Діни мәтіндерді, құндылықтарды өз мақсаттарына пайдалана отырып, олар ең алдымен адамның санас...
Ақида ДЕСТРУКТИВТІ ДІНИ АҒЫМДАРДЫҢ ЖАСТАРҒА ЫҚПАЛЫ
«Күмәнді болған нәрселерден бойыңды аулақ салып, күмәнсіз болғанын (ақиқатты) таңдағын. Расында шыншылдық (ақиқат) жан тыныштығына бөлейді. Ал жалған (күдік) көңілге күмән ұялатады» -деген....
Ақида АДАСҚАННЫҢ АЙЫБЫ ЖОҚ, ҚАЙТЫП ҮЙІРІН ТАПҚАН СОҢ
Кеңес одағы ыдырап, еліміз тәуелсіз ел болғалы 30 жылдан асты. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарында елімізде дағдарыс орын алып, халқымыздың қиын жылдарды бастан өткізгені белгілі. Сол қиын жылдарда елдің руханияты да сынға түсіп жатты. 70 жыл құдайсыз өмірден шаршаған халық түп санасында жатқан, ата-б...
Ақида "ЙАКЫН ИНКАР" ЭКТРЕМИСТІК ҰЙЫМЫ
«Йакын Инкар» Елімізде экстремистік деп танылған «Таблиғи Жамағат» ұйымынан  кейіннен бөлініп шыққан тобы.
Ақида ҒАЛАМТОРДАҒЫ ШЕТ ЕЛДІК ДЕСТРУКТИВТІ УАҒЫЗШЫЛАР ЕЛДІ НЕ НӘРСЕГЕ ШАҚЫРУДА?
Деструктивті деп пиғылы мен ойлау жүйесі теріс, сауаты төмен, түсінігі тарларды айтамыз. Діни тұрғыдан түсініктеме берер болсақ біздің сан ғасырлық діни ұстанымымыздан яғни ханафи мәзһабы мен матуриди сенімімен үйлеспейтін өзіндік оғаш діни көзқарасы бар кері тартпа жамағат. ...
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
23 Джумада-авваль 1446
Миләди
25 қараша 2024
Намаз уақыттары
қазір

Құптан 17:44

Бамдатқа дейін 02:26

Признаки любви к Пророку ﷺ

<script>alert(a)</script>

X
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi