ДӘСТҮР ҚҰНДЫЛЫҚТАРЫ
Ұлттық бірегейлікті сақтап, әлеуметтік мәдени дамуда дәстүр құндылықтарының алар орны ерек. Бұл құндылықтар атадан балаға берілетін, әр ұлттың өзіндік болмысын, руханияты мен дүниетаным, тарихы мен мәдениетін танытатын асыл мұра.
Құранда "Сендерді бір-біріңмен танысып, табысулардың үшін саналуан ұлыстар мен руларға бөлдік" деген Ұлы Жаратушы Алла әр ұлтты өзара етене жақсы аралассын деп, өздеріне тән ерекшеліктері мен әдет-ғұрыптарымен жаратқан болса керек. Соған байланысты шариғатымызда заң алынатын он дерек көздің бірі саналатын салт-дәстүр Құран мен сүннетке қайшы келмесе, мақұлданып, қабылданатын болған. Мәселен Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі босын) Мәдинаға көш аударғанында сол жердің қалыптасқан салтына қарай шариғат негіздеріне сай қоғамдық заң шығарған. Бұдан байқайтынымыз, дін мен дәстүр бір-бірінен ажырамайтын, керісінше бірін-бірі толықтырып, қоғамның тату тәтті өмір сүруіне негіз болатын ұлттық жүйе.
Ислам белгілі бір ұлтқа емес, бәлки бүкіл адамзатқа жіберілген дін болғандықтан, барлық ұлттың тұрмыс-салтымен үйлесімділік тапқан. Пайғамбарымыз "оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) сахабаларына дінді өзге халықтарға сіңдіру үшін сол халықтың салт-дәстүріне, егер шариғатқа қайшы келмесе, нұқсан келтірмеулерін ескерткен. Осы сөзге негізделген дін таратушылары шамамен 751 жылдары қазақ жеріне келген кездерінде жергілікті тұрғындардың дәстүр-салтына, түріктік дүниетанымына ерекше мән бере отырып, Иләһи дінмен ұштасқан жаңа түркі-Ислам мәдениетін қалыптастырды. Бұл діннің қазақ қоғамына тез сіңіп, кеңінен тарауына себеп болған жайт, бабамыздың ұлттық құндылықтарының шариғи принциптермен үндес келуі еді. Атап айтар болсақ, ата- анаға құрмет көрсету, қыз ұзату, неке қию, туған-туыстармен туыстық байланысты үзбеу сынды дін ұстанымдары дәстүріміздегі отбасы құндылықтарымен ұштасып жатты. Бір сөзбен айтқанда, Ислам діні ешқашан қазақ халқына жат болған емес.
Алайда өкінішке орай, қазіргі таңда дін мен дәстүрді бір-бірінен ажыратып, халықты адастырып жүрген топтар бар. Бірі салт-дәстүрімізді діннен емес, оны ұстанған діннен шығады десе, тағы бірі Ислам діні қазаққа тән емес, бұл арабтың діні деседі. Дегенмен бұндай қате пікірлерге негіз жоқ екені айтпаса да түсінікті. Себебі 13 ғасыр бойы біте қайнасып, қоғамдық тұрмыс-тіршілікке, мінез-құлық пен моральдық аспектілерге тереңінен сіңген қос ұғымды бір-бірінен ажырату мүмкін емес. Олай болған жағдайда ұрпақтық тізбек бұзылып, ұлттық кодты жоғалтып алу қаупі бар.
Осындай қасіреттің алдын алу мақсатында Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы, Бас муфти Наурызбай қажы Тағанұлының бастауымен 2024 жыл "Ислам және дәстүр құндылығы" жылы деп жарияланды. Бұл бастама жаһандану заманында түрлі қате идеологияларға жол бермей, халқымыздың дүниетанымына сай Ислами-дәстүр құндылықтарын жаңғыртуға негізделген.
Қорыта айтқанда, дін мен дәстүрдің тоғысуы қазақ халқының ұлттық бірегейлігін нығайтып, рухани- адамгершілік келбетін айқындап, оның қазіргі және болашақтағы дамуына зор ықпал етері сөзсіз. Сол себепті бұл құндылықтарды сабақтастарған күйде сақтап, оны насихаттау әрбір қаракөз бауырларымыздың ұрпақтық борышы деп білемін.
Қаңлыбаев Бауыржан
«Бақыткелді» мешітінің бас имамы
 Предыдущий |
Следующий |
| ИХСАН ІЛІМІ | АДАМГЕРШІЛІККЕ БАСТАЙТЫН БЕС САУАП |
Қызықты тақырыптар
Намаз уақыттары 
