Кешіре білу – Алла Тағала сипатының бірі
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Құптан 17:59
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Алматы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
05:12 06:29 11:39 14:59 16:42 17:59
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
4 Джумада-авваль 1446
Миләди
05 қараша 2024

Мақалалар

Кешіре білу – Алла Тағала сипатының бірі

| A | +

Адамдардың қателерін кешіру және кемшіліктерін жасыру маңызды адамгершілік сипаттардың бірі. Алла Тағаланың жақсы көретін бұл ерекшелік иман мен көркем мінез-құлықтың тоғысуынан ортаға шығады. Алланың көркем есімдерінің бірі де оның кешірімшілдігін білдіретін «Әл-ғафу» (кешірімшіл) есімі болып табылады. Құран Кәрімде былай делінген: «(Уа, Расулім!) Кешірім жолын ұстан. Жақсылықты әмір ет. Надандардан аулақ бол!» (Ағраф сүресі, 199-аят).

Кешіру – Алланың елшісін сүйіп оның көркем мінезінен үлгі алу оған ұқсаудың нәтижесі. Өйткені жаратушылық көзімен жаратылысқа көз салу кешірімшілдіктің негізін қаламақ.

Кешіру – жазалауға күші жете тұрып кінәліні кеше білу. Бұл тұрғыдан алып қарасақ, нәпсінің дегеніне көнбей кешіру жолын таңдай білу. Алла Тағала құлдарының кешірімшіл болуын қалайды. Алла Тағала былай дейді: «Кімде-кім сабырлық танытып, кешірімшіл болса дау жоқ істердің ең маңыздысы осы» (Шура сүресі, 43-аят). Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын): «Құл өзгелердің қателіктерін кешіре берген сайын Алла Тағала да оның абыройын арттырады», - деген (Муслим, Бирр 69).

Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын):  былай дейді: «Күшті дегенің күресте қарсыласын жыққан емес, нағыз күшті ашуланғанында ашуын жеңе білген жан» (Бұхари, Әдеп 76). «Шамасы жете тұрып ашуын жеңе білген кісіні Алла Тағала да қиямет күнінде баршаның алдында шақырып хор қыздарының арасынан таңдағанын алуға ерік береді» (Әбу Дәуіт, Әдеп 3/4777).

Алланың Елшісі адамдармен жасаған мәмілесінде жеңілдікті артық көріп,  ашуға, қызбалыққа жол бермейтін. Қателік пен кемшілікті кешірумен қатар жамандыққа жақсылық жасау және жамандығын көре тұрып оның түзеліп тура жолға түсуі үшін дұға ету - Алла Елшісінің (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) ерекше қасиеті еді.

Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) көркем мінез-құлқын көрсететін мына хадис мұсылмандарға айқын жол ашады: «Адамдар жақсылық жасаса біз де жақсылық жасаймыз. Ал егер зұлымдық жасаса біз де зұлымдық жасаймыз деп әрбір істе өзгелерге еліктейтін кісілігі жоқ жандардан болмаңдар. Алайда өздеріңді жақсылық жасаса жақсылық жасауға, жамандық жасаса зұлымдық жасамауға дағдыландырыңдар» (Тирмизи, Бирр 63/2007).

Хаббар ибн Әсуад ислам дұшпандарының ең азулыларының бірі еді. Түйе үстінде Мәдинаға хижрет етіп бара жатқан Пайғамбарымыздың (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) қызы Зейнепті (р.а.) найзасымен түйреп жерге түсірді. Хазіреті Зейнеп жүкті болғандықтан баласы түсіп қалады және ауыр жарақат алады. Бұл жарақат кейінірек өліміне себепші болды. Хаббар бұл секілді талай қылмыстарды жасады. Мекке бағындырылғаннан кейін қашып қолға түспей кетті. Алланың Елшісі (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) Мәдинада сахабаларымен отырған шағында мәжіліске кіріп мұсылман болғандығын білдірді. Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) оны да кешірді. Сахабаларына оны сөгуді тіпті ауыспалы мағынада айып тағуларына тыйым салды (Уақиди ІІ, 857-858).

Әбу Һурайраның (р.а.) хикмет толы насихаттарының бірі мынадай болатын: «Сендердің араларыңдағы бірің бауырының көзіндегі қылшықты көріп өзінің көзіндегі үлкен келтекті ұмытып кетеді» (Бұхари, әл-Әдәбул Муфрад 592). Кез келген жан өзі істеген қателікті жария етпеуі, жасыруы қажет. Өйткені Пайғамбарымыз (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) былай деген: «Істеген күнәсін жария еткендерден тыс өзге үмбетімнің барлығы кешірілген. Бір кісі түнде бір жаман іс жасап, Алла оны жасырса да таңертең тұрып: «Ей, пәленше! Мен кеше былай істедім», - деп айтуы үлкен күнә. Шынында да сол түні Алла оның жамандығын жасырған еді, бірақ ол таң атқанда Алланың жасырғанын жария етеді» (Бұхари, Әдеп 60; Муслим, Зүһд 52).

Демек, адам істеген күнәсын жария етуі жамандықтың жайылуы. Хақ Тағала жамандықтың жайылуын жақсы көргендерді азаппен сүйіншілейді. Керісінше бұл дүниеде істеген күнәсынан ұялып, жасырған жанды қиямет күнінде қор қылмауы үміт етіледі.

Сөздің түйіні кейбір адамдар құлшылыққа үлкен мән бергендерімен Хақ Тағаланың басты сипаттарының бірі болған «Кешірімді», «Айыптарды жасырушы» деген мағынаға келетін сипатынан мақұрым. Әрбір адамның қателігі мен кемшілігі болады. Өзгенің қателігімен, кемшілігімен айналысып, өзін ұмытқандардың халі нендей күлкілі! Ал өз-өзін есепке тартып жүрген кісі күнә атаулыдан арылып ізгі жандардың қатарына енуі әбден мүмкін. Сондықтан кешіру және айыпты жасыру көркем мінез-құлықтың жақсы қасиеттерінің бірі екендігін ұмытпаған жөн.

 

Саясат Көкенай

"Байкен" мешітінің

найб имамы

 

ДЕРЕККӨЗІ Azan.kz

Ислам ақпараттық-ағарту порталы 

Предыдущий Следующий
МІН ІЗДЕУ МҰСЫЛМАНҒА ЖАТ «ӘУМИН» ДЕП АЙТУ ҚАТЕ МЕ?

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Ислам әдебі #12 Ата-ананы құрметтеу әдебі
Ата-анаңыздың жанында болғанда, әдебіңізге қатты көңіл бөліңіз. Себебі олар құрмет көруге ең лайықты тұлғалар. Сөзімізге дәлел ретінде мына хадисті келтіруімізге болады:...
Ислам әдебі #11 Үлкенді сыйлау әдебі
​​​​​​​Өзіңізден жасы үлкен кісілерді құрметтеңіз әрі оларды қадірлей біліңіз. Олармен бірге болғанда, оң жақтарында және бір-екі қадам артта жүріңіз. Үйге кірерде не шығарда оларға жол беріңіз. Кездескенде сәлем беріп, ілтипат көрсетіңіз. Сөзді бірінші үлкенге беріңіз, оны құрметпен тыңдап, сыйлаңы...
Ислам әдебі #10 Мәжіліс әдебі
​​​​​​​Қандай да бір мәжіліске келсеңіз, адамдардың барлығына бірдей сәлем беріңіз. Қол алысып амандасқыңыз келсе, ең бірінші ең сыйлы, ең білімді, ең тақуа, жасы ең үлкен немесе шариғат бойынша құрметті деп танылған адамнан бастаңыз. Сәлемді мәжілісте көзіңіз шалған бірінші адамнан бастай салмаңыз....
Ислам әдебі #9 Қонақтың әдебі
Қонаққа барғанда үй иесімен орын жайында тартыспаңыз, қай жерді ұсынса, сонда отырыңыз. Тіпті үй қожайыны көрсеткен жерге отыруға тиіссіз. Өйткені өзіңіз қалаған орынға отырсаңыз, бәлкім, көзіңіз үйдегі тыйым салынған жерге түсіп қалуы мүмкін. Не бұл отырысыңызбен үй иесін ыңғайсыз жағдайға қалдырар...
Ислам әдебі #8 Сыпайы болу әдебі
Біреудің үйіне немесе өз үйіңізге кіріп  шықсаңыз, сыпайылық сақтаңыз. Көзіңізді төмен салып, дауысыңызды бәсеңдетіңіз, аяқкиіміңізді шешіп, реттеп кіріңіз, қалай болса солай тастамаңыз. Кигенде де әдепке сай, оң жақтан бастап киіңіз, ал шешерде сол аяқтан бастаңыз....
Ислам әдебі #7 Қонақтық әдебі
Ұлы табиғин Қатада ибн Диғама әс-Садуси: «Қонақ қыла алмайтындығын айтқан адамның есігінің алдында тұрып алмаңыз. Бәлкім, сіздің ол адамда қажеттілігіңіз бар болар. Бірақ олар сіздің қажеттілігіңізден де маңызды іспен қолы тимеуі мүмкін. Ондай жағдайда үй иелері сізден кешірім сұрап, үзір айтуға ақы...
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
4 Джумада-авваль 1446
Миләди
05 қараша 2024
Намаз уақыттары
қазір

Құптан 17:59

Бамдатқа дейін 04:00

Признаки любви к Пророку ﷺ

<script>alert(a)</script>

X
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi