ЖАМАННЫҢ НАМЫСЫ БОЛМАЙДЫ
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Таң 05:12
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Алматы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
05:12 06:29 11:39 14:59 16:42 17:59
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
4 Джумада-авваль 1446
Миләди
05 қараша 2024

Мақалалар

ЖАМАННЫҢ НАМЫСЫ БОЛМАЙДЫ

| A | +

Қазақ халқы ежелден баласын «Ала жіптен аттама», «Арыңды сақта», «Әдепті бол» деп қырық жамандықтың алдынан тыйып өсірген. Сонау бабаларымыздың тәрбие тектілігі үлкен мәселелерді екі ауыз сөзбен қайырып шешкендігі, кімді болса да қайран қалдырмас.

"Ұлттың жақсысы  немесе жаманы болмайды, адамның жақсы яки жаманы болады" деген нақыл сөз бар халық арасында. Ошақ өрбітіп, түтін түтетіп отырған әр қазақ шаңырағына перзентінің жақсы азамат болып өсіп, ұл бала дүниеге келсе «Атаңның баласы болма, адамның баласы бол» деп, қыз шыр етсе «Ұлттың болашағы - қыздың қолында» деп ұлы мен қызын тең тәрбиелеп, үкілеген, үміт күткен текті Қазақ елінің ұрпағымыз.

Кейде тәрбие жақсы берілсе де өмірдің кейбір тар жолдарында әке сөзін, ана өсиетін ұмытып кетіп жатқан қаншама жастар бар десеңізші. Шолақ басып, аузы күйіп, тағдырдан опық жеп жататын кездер де болады. Ұрпағымыздың олай опық жемеуі үшін не істемек керек? Қазір 21 ғасыр, жаңа технологиялар мен инновациялар заманы. Қу тіршілік деп бар уақытын жұмысқа арнаған жас отбасылар көбейіп келеді, олардың бар мақсаты балаларымның ешкімнен кем болмауы, ал тек материалдық қолдау көріп өскен бала моральдық қиындыққа ұшырағанда неше түрлі зиян әдеттермен дос болып, ата-ананы сыйламай, намыстан айырылып, соңы  үлкен трагедияға алмасып кетуі бір-ақ сәт. Сондықтан телефон мен теледидар тәрбиелемес бұрын, баламыздың кіммен дос болып, кімнен үлгі алып жүргенін анықтап алайық. Қазақта «Жаманның намысы болмайды» дейді, адамшылық қасиеттердің ең үлкені - имандылық. Иманы болған ұрпақтың - ар ұяты, адамгершілігі, тектілігі, мейірімділігі болуы хақ.

Баланы ең алдымен маман болуға емес, адам болуға тәрбиелеу қажет. Егер де болашақ өсіп келе жатқан жас ұрпаққа ең алдымен адамгершілік пен ұятты, иман мен тәрбиені, ақ пен қараны ажырата білуді, бала бойына тек жақсы қасиеттерді сіңіруді, жаман қасиеттерден, әдеттерден аулақ болуды оның өзінің болашағына және ата-анасына, еліне, жеріне, жалпы әлемге зияндық алып келетінін ұрпақ бойына әр ата-ана қондыра білсе, кез-келген бала намысшыл, қайратты, жігерлі, патриотшыл, иманды болып өсері еш күмәнсіз.

Халқымыз ежелден-ақ «Жаманның ұяты болмайды» деген, ұят тұрғысына «ұялмасаң қалағаныңды істе» деген секілді сөздерді өсиет қылып айтып кеткен.

Яғни, жамандықтың бастауы ұятта, егер өсіп келе жатқан жас ұрпақ ұят, намыс деген нәрсенің не екенін бойына сіңіре білсе, мүмкін жамандық аз да болса тыйылар ма еді? Өмірде тек қана барлығы жақсы болуы мүмкін емес, өмірдің өзі ақ пен қарадан, жақсы мен жаманнан, өтірік пен шындықтан, арам мен адалдан тұратыны секілді жаман адам да, жақсы адам да ол мәңгілік солай қалыптасады. Тек қанша жамандық жасаса да, біреудің ала жібін аттаса да, намысы жоқ өте жаман адам болса да, соның ішінде ең адамзатқа хайырлысы өз жамандығын түсініп, келесі жолы сол жамандығын немесе қателігін түсініп оның орнын жақсы іспен толтырса, міне сол кезде адам жақсы жаққа өзгеріп, өз қателігінен сабақ алып, өмірде өз жолын адаспай табады деп ойлаймын.

Сөзімнің төркінін, өзімнің өмірдегі мотивациям, үлгі тұтатын жанашырым асыл әжемнің керемет сөзімен түйіндегім келеді. Ол: «Шөлдің қамысы болмайды, жаманның намысы болмайды» деп әжем екі сөзінің бірінде айтып отырады.

Менің ойымша намысымызды жанысақ, ешқашан қор болмайтынымыз анық. Себебі жамандық жасамас бұрын ұятты және намысты ойласақ, мүмкін көп жамандықты тамырымен жоя алар ма едік.

Сол үшін қысқа ғана бес күндік жалғанда жолдан тайып адассақ та, жамандық немесе опасыздыққа жолықсақ та, сол нәрседен сабақ алып, керісінше орнын жақсылықпен толтырып, жақсылық жасап жарысайық дегім келеді!

 

Қабылбеков Олжас

"Нұр" мешітінің наиб иамы

 

ДЕРЕККӨЗІ Azan.kz

Ислам ақпараттық-ағарту порталы 

Предыдущий Следующий
ҚАЖЫЛЫҚТА ТЫЙЫМ САЛЫНҒАН НӘРСЕЛЕР ҰЛЫ САПАР САБАҚТАРЫ

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Пайым-парасат КЕҢЕСТІ ЖЕРДЕ КЕМДІК ЖОҚ, КЕҢЕССІЗ ЖЕРДЕ ТЕҢДІК ЖОҚ
Кеңес алу дегеніміз - адамдардың бір істің шешімін қателеспеу үшін пікір алмасуы. Ақылдасу ислам дінінде халқымызда кеңінен қолданылған. Араб тілінде (машуара және ташауир) деген сөз немесе "Араның ұясынан бал алу" дегенді білдіреді....
Пайым-парасат "ОРАМАЛ ТОН БОЛМАЙДЫ, ЖОЛ БОЛАДЫ" (ТӘБӘРІК ТУРАЛЫ)
Араб тілінен енген "тәбәрік" сөзі қазақ халқының күнделікті тұрмыс-тіршілігінде өз орнын тауып, бірнеше мағынада қолданылуда.
Пайым-парасат ІЗГІ ЖАР ҚАСИЕТТЕРІ
Адам белгілі бір кезеңдерден өтетіні баршамызға мәлім. Балалақ шақтан аттап, есейіп отбасылық қадамға аттанар алдында әрбір адамда «Қандай жар таңдаймын?» деген сұрақ болатыны сөзсіз. Жар таңдамас бұрын мына нәрсені ескерген жөн болар....
Пайым-парасат УАҚЫП – САРҚЫЛМАС ҚАЗЫНА
Асыл дініміз Исламда қайырымдылық атаулының ең құрметтісі уақып деп танылады. Тілдік тұрғыда «уақып» сөзі ұстау, тоқтату, кедергі болу деген мағыналарды білдіреді. Шариғатымызда белгілі бір мүлікті (жарамсыз болып қалғанға дейін) үздіксіз қайырымдылық жолында пайдалануды уақып деп атаймыз....
Пайым-парасат ҚИЫНДЫҚТАН ҚОРҒАЙТЫН ҚҰЛШЫЛЫҚ
Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) дүние салғанда кеше ғана ру-ру, ауыл-ауыл болып мұсылмандықты қабылдағандар діннен шыға бастады. Біреулері біржола кетсе, кейбір ауылдар «Зекетті пайғамбарға бердік. Ол бақилық болды, енді ешкімге бермейміз» деп малының ақысын беруден бас тартт...
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
4 Джумада-авваль 1446
Миләди
05 қараша 2024
Намаз уақыттары
қазір

Таң 05:12

Имсакқа дейін 00:12

Признаки любви к Пророку ﷺ

<script>alert(a)</script>

X
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi