ІЗГІ ЖАР ҚАСИЕТТЕРІ
Адам белгілі бір кезеңдерден өтетіні баршамызға мәлім. Балалақ шақтан аттап, есейе, отбасылық қадамға аттанар алдында әрбір адамда «Қандай жар таңдаймын?» деген сұрақ болатыны сөзсіз. Жар таңдамас бұрын мына нәрсені ескерген жөн болар.
«Тең теңімен,тезек қабымен», - деп қазақ бабамыз бекер айтпаса керек. Ізгі жарды қалаған адам, өзі де ізгі адамдардан болуға тырысу керек. Екіншіден, отау құрмас бұрын ниетті түзеу, себебі ниеті дұрыс адамның ұтылмасы анық. Одан кейінгі ескеретін жайт, ақылды данагөй бабаларымыз кез-келген маңызды амалдарда ақылдасуды жөн көрген. Ақылдасудың артында үлкен береке бар екенін шариғатымыз да құптайды. Ақылдасу шариғатымызда ең алдымен Раббымызбен болмақ, себебі Одан артық бізге жәрдемші жоқ екені сөзсіз. Алладан қалай жәрдем сұрау керектігін Пайғамбырымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) көрсетіп кеткеніндей, екі рәкағат истихара намазын оқып, артынан дұғасын жасай, үлкен, данагөй, көпті көрген кісілермен ақылдасу.
Ізгі жар таңдау кезінде қандай қасиеттеріне мән берген жөн?
Әйел адам ер азаматтың үй бикесі, өмірлік жолдасы және перзенттерінің анасы болғандықтан ізгі әйел таңдай білу маңызды болмақ.
Ибн Мажаһ жинағында мынандай хадис бар:
«Аллаға деген тақуалығынан кейін мүмин үшін ізгі әйелден артық қазына жоқ. (Ізгі әйел) күйеуінің тілін алады, күйеуі мұндай жарының жүзіне қараса, жаны жадырайды. Күйеуі істе деген шаруаны орындап, істеме деген шаруаға жоламайды. Сондай-ақ, күйеуінің сырын, ар-намысын, абыройын сақтайды. Күйеуі жоқ кезде қиянат етпейді.
Шын мәнінде қос махаббаттан бөлек отбасылық өмірде имандылық байланыс болмаса отбасының шайқалары сөзсіз. Сол себептен тағы бір хадисте:
«Әдетте әйелге төрт қасиетінің бірі үшін (қызығып) байлығы, тектілігі, сұлулығы және діні үшін үйленеді. Діндарын (имандысын) таңда, әйтпесе құтың қашып, қадірің кетеді», - деп Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) бекер айтпаса керек.
Діндар дегенге оның мінезі мен түсінігі, құлшылығы мен даналығы жалпы көркем мінез толық жатады. Қазіргі біздер діндарлығы деп намазы мен тек құлшылығына ғана қарап алатын болсақ, сөзсіз қателесетініміз анық.
Бұрынғы заманда үш жолаушы жолда кетіп бара жатып бір ескі үйді көреді. Үй ескі болғанымен есік алды тап-таза жиналаған. Үш жолаушыға бұл үй қызық болып сол үйге кіруге бел буады. Үйдің шарбағының алдына келсе, «Сәлеметсіздер ме?» деп үсті-басы тиянақты киілген әйел шығады.
Жолаушылар: «Біздер жолаушы едік, сіздерден тісбасар болса, ауыз тисек бола ма?», - дейді.
Әйел: «Аа ,қазір», - деп үйіне кіріп кетеді. Үйінен жолдасы шығады.
Жолдасының дастархан жаса деген сөзінен соң әйел тез-тез қимылдап, дастархан жасай бастайды. Қонақтар асқа жайғасады. Жолдасы қауынды кесейін десе шіріген жерін көріп: «Ей, қатын! Басқа қауын алып кел», - дейді. Әйел жүгіріп барып қайта қауын алып келеді, жолдасы сол сөзін қайта қайталайды. Осылай әйел үш рет алып келеді, жолдасы ашуға бұлығып, әйеліне дауыс көтере бастайды. Ал әйелде бір үн жоқ. Сол кезде жолаушылардың бірі: «Болды жетер. Осындай данагөй әйелің болғанына сен бақыттысың. Үйінде бар жалғыз қауынды үш рет қайта алып келіп, үйде басқа қауын жоқ деп қонақтардың көзінше сені қаралаудан гөрі өзі сөз естуді жөн көрген әйеліңе рахмет айтуың керек», - деп әйелге риза болады. Артынан біршама қара мал беріп жібереді. Сөйтсе бұл келген жолаушы сол заманның ханы болған екен. «Ізгі аналардан, ізгі ұрпақ шығады, бұл отбасы көбейсін», - деп әйелдің ісіне разы болған екен.
Бұл оқиғадан алатын өнеге көп. Сол себептен жар таңдар кезінде түріне қарап емес, мінезіне қарап алсақ бақыт ұялары анық. Алла баршанызға ізгі жар нәсіп етіп, текті ұрпақ тектілерден шығып, еліміз өркеңдеуін Алла нәсіп етсін.
Қартбаева Меруерт
"Әл- Мадина" мешітінің ұстазы