Қара сөз қара өлеңге айналғанда... #1
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Таң 05:31
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Алматы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
05:31 06:51 11:41 14:43 16:25 17:46
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
20 Джумада-авваль 1446
Миләди
22 қараша 2024

Мақалалар

Қара сөз қара өлеңге айналғанда... #1

| A | +

Биыл – Абай жылы, қазақтың кемеңгер ұлының 175 жылдық мерейлі жылы. Бүгінде есімі ел атымен егіз боп кеткен, «қазақ» десе – Абай, «Абай» десе – қазақ еске түсетін ұлы тұлғаның мұрасы жан-жақты сарапталып, қайта сараланып жатыр. Ойшыл ақынның оқыған сайын қабат-қабат қатпары ашыла түсетін озық шығармаларына қазіргі заман талабы тұрғысынан назар салуға, жаңаша көзқараспен зерттеп-зерделеуге талпыныстар жасалуда. Ол түсінікті де, өйткені, ақын шығармашылығы – сарқылмас таным салқары, тереңіне үңіле білген жанға ұсынар інжу-маржаны түгесілмес түпсіз тұңғиық мұхит. Хакім Абайдың оқыған жанды ойлантпай қоймайтын орны бөлек туындыларының бірі – ғибрат пен тағылымға толы әйгілі қара сөздері. Оларды да әдебиеттанушыларымыз бен зерттеушілеріміз түрлі қырынан талдап-таразылап көрді.

 

Ал Т.Айбергенов атындағы сыйлықтың иегері, танымал ақын Әлібек ШЕГЕБАЙ мүлде тосын қадамға барып, хакімнің қара сөздерін қазақтың кәдімгі қара өлең қалыбымен қайта өріп шығыпты. Мұны қастерлі Абай мұрасын тың тәсілмен тәпсірлеу, оған жаңа ғұмыр сыйлау деп бағалауға болар, бәлкім. 


Қазақ әдебиеті

 

БІРІНШІ СӨЗ

 

Бұл жасқа келгенше жақсы өткіздік пе, жаман өткіздік пе, әйтеуір бірталай өмірімізді өткіздік: алыстық, жұлыстық, айтыстық, тартыстық – әурешілікті көре-көре келдік. Енді жер ортасы жасқа келдік: қажыдық, жалықтық; қылып жүрген ісіміздің баянсызын, байлаусызын көрдік, бәрі қоршылық екенін білдік. Ал, енді қалған өмірімізді қайтіп, не қылып өткіземіз? Соны таба алмай өзім де қайранмын.

 

Ел бағу? Жоқ, елге бағым жоқ. Бағусыз дертке ұшырайын деген кісі бақпаса, не албыртқан, көңілі басылмаған жастар бағамын демесе, бізді құдай сақтасын!

 

Мал бағу? Жоқ, баға алмаймын. Балалар өздеріне керегінше өздері бағар. Енді қартайғанда қызығын өзің түгел көре алмайтұғын, ұры, залым, тілемсектердің азығын бағып беремін деп, қалған аз ғана өмірімді қор қылар жайым жоқ.

 

Ғылым бағу? Жоқ, ғылым бағарға да ғылым сөзін сөйлесер адам жоқ. Білгеніңді кімге үйретерсің, білмегеніңді кімнен сұрарсың? Елсіз-күнсізде кездемені жайып салып, қолына кезін алып отырғанның не пайдасы бар? Мұңдасып шер тарқатысар кісі болмаған соң, ғылым өзі – бір тез қартайтатұғын күйік.

 

Софылық қылып, дін бағу? Жоқ, ол да болмайды, оған да тыныштық керек. Не көңілде, не көрген күніңде бір тыныштық жоқ, осы елге, осы жерде не қылған софылық?

 

Балаларды бағу? Жоқ, баға алмаймын. Бағар едім, қалайша бағудың мәнісін де білмеймін, не болсын деп бағам, қай елге қосайын, қай харекетке қосайын? Балаларымның өзіне ілгері өмірінің, білімінің пайдасын тыныштықпенен керерлік орын тапқаным жоқ, қайда бар, не қыл дерімді біле алмай отырмын, не бол деп бағам? Оны да ермек қыла алмадым.

Ақыры ойладым: осы ойыма келген нәрселерді қағазға жаза берейін, ақ қағаз бен қара сияны ермек қылайын, кімде-кім ішінен керекті сөз тапса, жазып алсын, я оқысын, керегі жоқ десе, өз сөзім өзімдікі дедім де, ақыры осыған байладым, енді мұнан басқа ешбір жұмысым жоқ.

 

Абай Құнанбайұлы

 

БІРІНШІ ӨЛЕҢ

 

Көңілдің тереңінен кірді алайын,
Сезімнің сағасына сыр тағайын.
Баянсыз, байлаусызын көріп істің,
Өмірдің өткізіппіз бірталайын.

 

Қайтемін бұл қайғыны сақтап бөлек,
Бермейді сырттан бізге жат кеп көмек.
Айтысып, алыстық та, жұлыстық та,
Енді қалған өмірде қайтпек керек?

 

Ел бағу, ғылым бағу, мал бағу да – 
Жарайтын жағдай ғана жан бағуға.
Ғылым сөзін сөйлесер адам да жоқ,
Қызық та жоқ бұлардан, таң қалуға. 

 

Дертім бар саналы ұрпақ толғап өтер,
Жаяйын ұстағанша қолда бекер.
Жаныңның тыныштығын таппаған соң, 
Дін бағу, бала бағу – ол да бекер.

 

Сия мен ақ қағазды ермек қылып,
Санамның саңылауын жел кептіріп...
Керегін кейінгілер ала жатар,
Ойымды түсірейін сергек қылып.

 

Тарылтпай таңдауымның тынысын көп,
Халқыма таратайын дұрысын тек.
Өз сөзім өзімдікі, мұнан басқа,
Ермек қылар жұғымды жұмысым жоқ!

 

Әлібек Шегебай

ДЕРЕККӨЗІ Azan.kz

Ислам ақпараттық-ағарту порталы 

Предыдущий Следующий
Мұхаррам – мұсылман жыл санауының алғашқы айы 135 жыл бұрынғы Құранның алғашқы аудиоазбасы (ВИДЕО)

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Эссе және жол жазбалар Дәулетбек БАЙТҰРСЫНҰЛЫ, ақын: "Кетсем бе екен, күнәсіз мекен іздеп!.."
«Тіршілікті біз қалай етеміз?» - деп, Неше көктем ауысты, неше күз кеп... Қия бассам кездесем қиянатқа, Кетсем бе екен, күнәсіз мекен іздеп!..
Эссе және жол жазбалар САНА ДЕҢГЕЙЛЕРІ (діни-пәлсапалық эссе)
Адам санасының деңгейін саралағандағы Құранның ғажаптығына таңқаласың. Бұл да, Құранның Жалғыз Жаратушыдан жіберілгенін дәлелдейтін бір айғақ.
Эссе және жол жазбалар Бауыржан МЫРЗАҚҰЛ: Абай есімі – Ибраһимнің қысқарған түрі
Абай есімі – қазақ һәм әлем тарихындағы ең ұлы есімдердің бірі десек артық айтқандық емес. Оған Абайдың ғибратты ғұмыры мен артында қалған өлмейтін, өшпейтін рухани мұрасы дәлел. Біз кейде қазақтықты айтқанда Абайды мысалға келтіріп жатамыз. Бұл дегеніміз – нағыз қазаққа жаны ашыған, қазақтың маңдай...
Эссе және жол жазбалар «7» саны несімен қасиетті?
Құран Кәрімді тілдік, методикалық, тарих, грамматикалық және т.б қай қырынан алып қарасаң да – толып тұрған мұғжиза. Жер бетінде Құран секілді түбегейлі зерттелген, әлі де зерттеліп келе жатқан бірде бір кітап жоқ. Оның адамзатқа түскеніне 14 ғасыр болса да, мазмұны толықтай жіті ашылмады. Осынша уа...
Эссе және жол жазбалар КІТАП ТУРАЛЫ ЕҢ ҚЫЗЫҚТЫ ДЕРЕКТЕР
Имам Бұхари 600 мың хадис жинақтаған. Соның ішінде 100 мың сахих, 200 мың дағиф хадистерін жатқа білген. Бұхари хадистерді жинақтау барысында 90 мыңнан астам адаммен жолығып, хадис риуаят еткен....
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
20 Джумада-авваль 1446
Миләди
22 қараша 2024
Намаз уақыттары
қазір

Таң 05:31

Имсакқа дейін 00:54

Признаки любви к Пророку ﷺ

<script>alert(a)</script>

X
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi