ӨЗДЕРІН ТУРА ЖОЛДАМЫЗ ДЕЙТІНДЕРДІҢ ҚАТЕЛІКТЕРІ

«...Расында, Алла кімді қаласа адастырады да, Өзіне [тәубемен] бұрылғанды тура жолға салады».[1]

Әу баста, адамдар мен жындар Алла тағалаға құлшылық жасау үшін жаратылғанымен, уақыт өте келе, пенделікке салынған адамзат баласы, өмірге келудегі негізгі міндеттерін естен шығара бастады. Қызылды - жасылды дүние қызықтарын, Алланың есепсіз берген нығметтерін, өлшеулі болған адам санасы қорытып үлгерместен, нәпсі мен Ібілістің айтағына еріп тәкаппарлыққа бой алдырып, адамгершілік пен қанағатты ұмытты. Ашкөздікке, зұлымдыққа бет бұрды. Негізіміз топырақтан қаланып, Адам ата мен Хауа ананың ұрпақтарынан таралғанымызбен, күллі жаратылыстан үстем болған адам баласына өмір сүру бағытында (ирадажүзия) таңдау берілген болатын.

Кез-келген сәби шыр етіп дүние есігін ашқанда күнәдан пәк, таза күйінде өмірге келеді. Әрі қарай, отбасының ықпалы мен ата-ана тәрбиесі баланың өсіп жетілуіне, өмірге деген көз-қарасының қалыптасуына себепші болады. Десек те, ер жетіп өзіндік тұлғаға айналған сәттен бастап, ол, өмір сүріп отырған әлеуметтік орта мен басқа да факторлардың әсерінен ата-анасынан берілген діни сенімі мен дүниеге көзқарасы өзгеруі мүмкін. Біз кім болып өмір сүрсек те, ақыл-ой шыңына шықсақ та, Хақтың жолы, яғни, тура жолдың біреу ғана екендігі ақиқат. Алайда, жүрегіндегі мен-мендік пен білімсіздіктің нәтижесінде сол «ақиқат» жол тек қана менің ұстанымымдағы тура жол деп қателесетіндер қаншама. Міне, осыдан келіп өздерін тура жолдамыз дейтіндердің қателіктері шығады. Осындай білместікпен қасақана қолдан жасалған діни экстремистік ағымдар, бағыттар кең етек жайып, ұрпақ санасын улап келеді. Ол туралы ардақты Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) да ескертіп кеткен болатын.

Алланың елшісі (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) бір сызық сызып: «Мынау – Алланың жолы», - деді. Содан кейін сол сызықтың оң жағынан және сол жағынан бірнеше сызық сызып: «Ал мынау – жолдар, әр жолдың басында шайтан тұрып сол жолға шақырады» деп: «Ақиқатында, осы – Менің тура жолым. Ендеше оған еріңдер де басқа жолдарға ермеңдер, өйткені, олар /басқа жолдар/ сендерді Оның жолынан айырады» деген аятты оқыды.[2]

Әуелі бәрін білуші, ақиқатты танушы бір ғана Жаратушы болса, Оның ілімін, тура жолын насихаттап таратушы Пайғамбарымыздан (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) кейін сахабаларымыз бен ғұлама ғалымдарымыз болды. Олардың барлығы ғасырлар бойы тура жолды берік ұстанып, қасиетті құран аяттарымен амал етуге үйретіп келеді. Алайда, өздерін тура жолдамыз деп санайтын жат ағымдағы топтар Жаратушыны мойындағанымен оның сүйікті пайғамбарын, сахабаларын, Алладан берілген дарын иелері ғалымдарымызды тура жолды насихаттаушы ретінде қабылдамай, ақылындағы аялы білімін Ібіліс жүрегіне салған тәкаппарлықпен ұштастырып, өздерінің үстемдігін барлық жаратылыс иелерінен жоғары қояды. Осындай тәкаппарлық пен білімсіздіктері олардың қателіктерін айқындайды. Ислам діні пайда болған сәттен бастап адамзат баласының тура жолда, бақытты өмір сүруіне негіз болды. Яғни, Ислам діні әділдік пен адалдықтың, сүйіспеншілік пен мейірімділіктің, адамгершілік пен қайырымдылықтың, бауырмалдық пен кішіпейілділіктің жарқын көрнісі болса, өздерін тура жолдамыз деп көрсететін, тура жолдан адасушы ағымдар нағыз ислам дініне тән емес, бөтен және оқшау пікірлер айтып, оғаш қылықтар көрсетуде. Ата-анасына сый-құрмет көрсетпей, бауырлары мен туыс-туғандарымен арақатынасын үзіп, отанына, өз елінің төл мәдениетіне, салт-дәстүріне мысқылдап, менсінбей қарап, үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсетуден қалып жүр. Өзінен-өзі тұйықталып өмірден оқшаулану арқылы екі дүниелік бақытқа қол жеткіземіз деп сенеді. Ал Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Өзгелерге мейрім таныта алмаған адамға Алла Тағала да қайырымдылық жасамайды» - деген хадисін ескеретін болсақ, олардың тура жолдан адасып жат сенімнің жетегінде жүргендігін аңғару қиын емес.[3]

Сонымен қатар, кейбір адастырушы тараптар ислам дінін ұстанушы әлсіз топтардың ақидасын түрлі амал-тәсілдерді пайдаланып теріс ағымға тартуға тырысады. Оларға ислам дініне жат дәстүрлі (шамандық) наным-сенімдерді алға тарта отырып, ғайып нәрселерді Аллаһтан басқалар да біледі деп сендіреді. Осыдан келіп, құлшылық түрлерін Жаратушыдан басқаға да арнауға болады деген сенім қалыптасады. Дәлірек айтсақ, әулие-әмбиелерді тауаф ету, олардан көмек сұрау сияқты түрлі қателіктерге бой алдырады. Осы сияқты қателіктер ислам дінін толыққанды білмеуден, шариғи сауаттың жоқтығынан, рухани кедейліктің басымдылығынан туындап отыр. Кейінгі ұрпақ санасының осылайша уланбауы үшін ислам тәрбиесін тал бесіктен беріп, ақиқат жолды адаспай табуға баулуымыз керек.

Тайлаков Ерлан 

"Абу Бакр" мешітінің найб имамы

Пайдаланылған әдебиеттер:

1 Құран кәрім. 13-Рағд сүресі, 27-аят.

2 Құран кәрім. Әнғам сүресі, 6/153; Хаким, 3241.

3 ҚМДБ «Желмая» ғылыми аударма орталығы. 1001хадис. Алматы 1991 ж.