БАУЫРЫҢА ӨКПЕЛЕМЕ
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Таң 05:12
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Алматы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
05:12 06:29 11:39 14:59 16:42 17:59
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
4 Джумада-авваль 1446
Миләди
05 қараша 2024

Мақалалар

БАУЫРЫҢА ӨКПЕЛЕМЕ

| A | +

Әбу Аюб (р.а.) риуаят еткен хадисте: «Мұсылманға діндес бауырына ренжіп, өкпелеп үш күннен артық ара-қатынасты үзуіне рұқсат жоқ. Ол екеуі кездесіп қалғанда (ренішін кешіре алмай) бір-бірінен жанарын тайдырады. Сол екеуінің ең жақсысы бірінші болып аман-саулық сұрасып сәлем бергені[1]», - делінген.

Демек, бұл хадисте мұсылман өміріндегі маңызды бір жағдайға қатысты нұсқаулық бар. Атап айтқанда, ренжісіп қалған екі адамның қарым-қатынас қандай болуы керектігі жөнінде. Мұсылман бауырына үш күннен артық өкпелеуі жөн емес. Назар аударатын жайт, лезде татуласу міндеттеліп тұрған жоқ. Міне, хадисте адамның табиғаты және болмысы ескерілуде. Адам темірден жаратылмаған. Ренжу, өкпелеу қала берсе ашулану адамның табиғаты. Қала берсе, ренжу немесе ашулану сияқты адами мінездерін жағымсыз деп қарастыруға келмейді. Өйткені, керекті жерінде, қажетті болғанда мұндай мінез көрсету заңдылық. Мәселен, ар-намыс және діни құндылықтарға қатысты айтылған теріс сөз немесе көрсетілген әрекетті үнсіз қабылдау дұрыс емес. Мұндайда ренжу қала берсе ашулану да керек.

Демек, хадисте өкпе-наз иман және ислам құндылықтарынан тыс, жеке тұлғасына қатысты күнделікті қарым-қатынас мәселесі екені айқындалып тұр. Үш күн бұл ең соңғы шегі. Сонымен қатар, хадистегі тағы бір маңызды жайтты айта кету керек. Екі адамның қайсыбірі өкпелеуге себеп болса, сол кешірім сұрауы керек деп тұрған жоқ. Бірінші болып амандық сұрағаны, сәлем бергені екеуінің жақсысы деумен ғажайып түрде бауырмашылдыққа үндеуде.

Ал енді, хадис ғалымдары қарым-қатынаста адами және имани құндылықтарға немқұрайлы қарайтын адамдармен үш күннен артық араласпауға рұқсат екенін айтады. Өйткені, олармен араласпау адами құндылықты аяқ асты етуге әлдеқайда дұрыс болмақ. Күнәні ашық жасайтын, өзінің жаман ісінен ешбір арланбайтын адамдармен қарым-қатынасты үзу дұрыс. Мәселен, арақ ішетін, құмар ойнайтын және арсыз сөздер айтатын адаммен дастарқандас болу немесе араласу мұсылманның өзі қастерлеген имани өмір салтын қадірлемеу болып табылады.

Ал енді, күнделікті күйбең тіршіліктегі реніш пен өкпені мұсылман кешіре білуі керек. Өйткені, хадисте «Пенделердің амалдары әр дүйсенбі және бейсенбі Алла құзырына көрсетіледі. Аллаға серік қоспаған әрбір мұсылманның (кіші және кісі ақысы болмаған) күнәсін Алла кешіреді. Тек бауырымен арасында реніші болған адам татуласпайынша күнәсі кешірілмейді[2]», - делінген.

 

Ербол Мәмбетов

"Төле би" мешітінің наиб имамы

    

 

 

 

[1] Бұхари

[2] Әбу Дауд, Тирмизи

ДЕРЕККӨЗІ Azan.kz

Ислам ақпараттық-ағарту порталы 

Предыдущий Следующий
ОТАНҒА ОПАСЫЗДЫҚ ЕТКЕНІҢ, ӨЗ ЕЛІҢНІҢ ТҮБІНЕ ЖЕТКЕНІҢ ҚҰНДЫ ҚАҒАЗДАН ЗЕКЕТ БЕРУГЕ БОЛА МА?

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Пайым-парасат ЖАМАННЫҢ НАМЫСЫ БОЛМАЙДЫ
Қазақ халқы ежелден баласын «Ала жіптен аттама», «Арыңды сақта», «Әдепті бол» деп қырық жамандықтың алдынан тыйып өсірген. Сонау бабаларымыздың тәрбие тектілігі үлкен мәселелерді екі ауыз сөзбен қайырып шешкендігі, кімді болса да қайран қалдырмас....
Пайым-парасат КЕҢЕСТІ ЖЕРДЕ КЕМДІК ЖОҚ, КЕҢЕССІЗ ЖЕРДЕ ТЕҢДІК ЖОҚ
Кеңес алу дегеніміз - адамдардың бір істің шешімін қателеспеу үшін пікір алмасуы. Ақылдасу ислам дінінде халқымызда кеңінен қолданылған. Араб тілінде (машуара және ташауир) деген сөз немесе "Араның ұясынан бал алу" дегенді білдіреді....
Пайым-парасат "ОРАМАЛ ТОН БОЛМАЙДЫ, ЖОЛ БОЛАДЫ" (ТӘБӘРІК ТУРАЛЫ)
Араб тілінен енген "тәбәрік" сөзі қазақ халқының күнделікті тұрмыс-тіршілігінде өз орнын тауып, бірнеше мағынада қолданылуда.
Пайым-парасат ІЗГІ ЖАР ҚАСИЕТТЕРІ
Адам белгілі бір кезеңдерден өтетіні баршамызға мәлім. Балалақ шақтан аттап, есейіп отбасылық қадамға аттанар алдында әрбір адамда «Қандай жар таңдаймын?» деген сұрақ болатыны сөзсіз. Жар таңдамас бұрын мына нәрсені ескерген жөн болар....
Пайым-парасат УАҚЫП – САРҚЫЛМАС ҚАЗЫНА
Асыл дініміз Исламда қайырымдылық атаулының ең құрметтісі уақып деп танылады. Тілдік тұрғыда «уақып» сөзі ұстау, тоқтату, кедергі болу деген мағыналарды білдіреді. Шариғатымызда белгілі бір мүлікті (жарамсыз болып қалғанға дейін) үздіксіз қайырымдылық жолында пайдалануды уақып деп атаймыз....
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
4 Джумада-авваль 1446
Миләди
05 қараша 2024
Намаз уақыттары
қазір

Таң 05:12

Имсакқа дейін 00:13

Признаки любви к Пророку ﷺ

<script>alert(a)</script>

X
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi