РАМАЗАН АЙЫНЫҢ ҚАСИЕТІ

Рамазан – жыл он екі айда бір келетін, асыл дінімізде әлемдердің Раббысы, Алланың кәләмі Құрани Кәріммен бекітілген қасиетті ай болып табылады.

Ислам діні үлкен бес үлкен парыздан тұратын болса, Рамазан айында ғана Алланың разылығы үшін ораза ұстап, осы парызымызды отыз күн үзбей өтейміз.

Жаратқан Алла өзінің кітабында бұл айдың ерекшелігін айқындау үшін «Бақара» сүресінің 183-аятында: «Әй, мүміндер! Күнәлардан сақтанып, тақуалыққа жетулерің үшін сендерге бұрынғыларға парыз етілгендей, ораза парыз етілді» деп атап көрсетеді және құдси хадисте: "Адам баласының әр амалы өзі үшін. Ал, ораза ондай емес! (Өйткені мен жемеймін, ішпеймін және бүкіл адамдық сипаттардан пәкпін). Сондықтан оразаның сауабын ерекше түрде көп қылып мен беремін», – дейді ( Бұхари, Саум, 2,9; Мүслим, Сыям,30.).

Бұл айдың ерекшелігін бір мақалада айтып сыйдыра алмаспыз, бірақ бірқыдыру атап өтуге болады.

Мысалы, мұсылман қауым басқа айларда күнәлардан тыйылуы керек болса, Рамазан айының ерекшелігі сол, бұл айда біз адал болған нәрселерден де тыйылуымыз шарт. Ол: ішім-жем мен төсек қатынасы. Басқа айларда осы екі адал дүние Рамазан айында ауыз бекіткен кісіге арам болады, яғни тыйылады.

Рамазан құдды жәрмеңке іспетті. Ол бізге небір сыйын, жемісін тосады, тек бейқам адам ғана оның бұл пайдасынан мақұрым қалмақ.

Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) көркем жарытылыстың үлгісі әрі көркем мінезді толықтыру үшін жіберілген Елші еді. Ардақты Алла Елшісінің (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) мүбарак аузынан жаман сөз шыққан емес. Бірақ бір күні оған Жебірейіл (ғ.с.) келіп үш түрлі нәрсені айтқанда, ол үш ретте де «әмин» деп айтты. Ардақты сахабалар бұл істің мәнісін сұрағанда: «Рамазан айына аман-есен қауыша тұрып, оның сауабынан құр қалған адам оңбасын дегенде, мен әмин дедім», - деп түсіндірді.

Негізінде, бұл үш әмин теріс батаны білдіретін еді. Соның бірі осы қасиетті Рамазанға қатысты болып тұр. Себебі Алла да, Оның Елшісі де бос нәрсе үшін ант ішпейді. Осыдан-ақ біз ораза ұстаудың, Рамазан айында амал етудің қаншалықты ұлы жауапкершілік, қандай ізгі парыз екендігін аңғара аламыз.

Және аса назар аударарлық ерекшелігі, бұл айда басқа айларға қарағанда сауаптар еселенеді. Ал ораза ұстаушының сауабын тіпті періштелер де санай алмайды. Өйткені оның сауабын жалғыз Алла ғана біледі және ол сауапты Алланың өзі беретіндігін дініміз алға тартады.

Рамазан – рухани кемелдік айы. Демек, ол тек ішіп-жеуден ғана тыйылуды мансұқтамайды. Біз бұл айда жүрегімізге, амалдарымызға, айтылған әрбір сөзімізге тіпті түпкі ниетімізге де үңілеміз, өз-өзімізге есеп береміз. Барынша Аллаға жақын болуға, Оның Разылығына қауышуды үміт етеміз. Себебі, ардақты пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) үйреткендей, Рамазан үш он күндіктен тұрады. Алғашқы он күнде біз мейлінше Алланың шексіз  мейірімінен үміт етіп, оны ұлықтап, осы сипатымен көбірек еске алуымыз керек болса, ортаңғы он күнде барынша тәубе етіп, рухани тазалыққа жетуге тиіспіз.

Алла Тағала: «Әй, Адам баласы, расында, сен Менен кешірім сұрап, Менен үмітіңді тоқтатпайынша, Мен сенің жасаған күнәларыңа қарамастан, кешіріп отырамын! Әй, Адам баласы, егер сен аспандағы бұлттарға дейін жететін күнәлар жасап, кейін Менен кешірім сұрасаң, Мен сені кешіремін! Әй, Адам баласы, егер сен Маған көлемі бүкіл жерді жауып тұратын күнә жасап, бірақ Менен басқа ешкімге құлшылық етпейтін болсаң, онда Мен саған міндетті түрде, сол күнәләріңнің бәрін жабатын кешірім сыйлаймын!»,- деген.

Алла Тағала қандай ұлық?! Қандай пәк? Қандай Мейірімді?!

Ал Рамазан айының соңғы он күндігі  - Тозақтан құтылу. Алла Тағала баршамыздың амалымызды есепке Мейірім сипатымен алып, Жәннәттің төрін нәсіп етсін! Тозақтан құтылған құлдарынан болуды жазсын!

Қасиетті Ораза айының ерекшелігі, бес уақыт намаздан бөлек 20 ракағаттан тұратын тарауиқ намазын оқимыз. Және осы намазда қасиетті Құран Кәрімді толық оқып шығуды мақсат тұтамыз. Себебі Рамазан Алла Тағаланың өзі айтқандай Құран түсірілген ай. Сондықтан осы айда біз көбінше Алланың кәләмін оқуға ынта қоямыз. Оқылуы, тіпті бетіне жай қарап отырудың өзі құлшылық саналатын Алла Тағала тарапынан түскен ұлық кітап – айлардың сұлтаны болған Рамазан айында түсірілген.

Ол жайлы Алла Тағала: «Рамазан айы адам баласына тура жол және ақиқат пен жалғанды айыратын Құран түсірілген ай» (Бақара сүресі 185 аят) десе, Қадір сүресінің 1-ші аятында: «Расында Құранды Қадір түні түсірдік» - дейді де, бұл айдың тағы бір үлкен ерекшелігіне назар аудартады. Ол басқа ешбір айда кездеспейтін – Қадір түні. Қадір кеші өзіне лайық ерекшеліктермен тағы да ерекшелене түседі. Бұл кеште Алланың әмірімен жер бетіне барлық періштелер түседі. Бұл кештегі сауап 83 жылға татиды. Себебі бұл кештің қадірін Алла Тағала мың айдан қайырлы деп сипаттайды. Ойлаңызшы?! Бір адам 83 жыл өмір сүрмеуі мүмкін. Бірақ ол қасиетті Рамазанның, қасиетті түнінде иман келтіріп, шынайы ықыласпен, сауабынан үміт етіп амал жасар болса, 83 жылдық ғұмырға татитын, бір бүтін мұсылманның бүтін ғұмырына татитын сауап алмақшы?.. Осыдан кейін біз қалай Алланың Мейірімін, Кеңдігін жоққа шығара аламыз?..

Рамазан айының тағы бір ерекшелігі, бұл айда біз мал-жанымыздың садақасы ретінде дініміз бекіткен мөлшерден кемітпей, шартына, үкіміне сай пітір садақасын береміз. Себебі Рамазан айының кереметтілігі, кеңшілігі сол, қоғам бай, кедей деп бөлінбей, Алланың алдында бәріміздің тең екенімізді еске салып, бізді өзінің нағыз рухани тәрбиесіне салады. Таңсәріден кеш қарайғанша күннің аптап ыстығында не қарлы суығында да ораза бекіткен ауқатты адам міскіннің халіне түсіп, нәпсі сабағын алады.

Әлеуметтік теңсіздік көрініс табады. Көрші көршіні, туыс туысты ауызашарға шақырып, ас береді, қатайған жүрегі жібіп, мейірлене түседі, бөлісуді үйренеді, кешірім сұрап, ниеттері жаңалап, қарым-қатынастарын түзейді.

Рамазан айының кереметін толық айтып жеткізу мүмкін емес, бірақ оның бізге берер пайдасынан үміт ету әрбіріміздің қолымыздан келері хақ!

Бостандық ауданы

«Бақыткелді» мешітінің бас имамы

Қанлыбаев Бауыржан