МҮЛІКТІ БАНК АРҚЫЛЫ САТУҒА БОЛА МА?

13.01.2022 1 098 0

– | A | +

Қазіргі кезде кәсіпкерлер немесе жеке тұлғалар мүлік пен тауарларын банк арқылы сатуға көбірек жүгінуде. Мұндай сауда барысында келісілген соманы банк сатып алушының атынан сатушыға, яғни кәсіпкердің шотына аударады немесе клиент төлем карталары арқылы өзі төлейді. Банк келісілген соманы бөліп төлеу жүйесімен клиенттен ай сайын алып отырады.

Мүлікті не тауарды банк арқылы сатудың оқасы жоқ. Өйткені тұтынушы мен банктың арасындағы келісімге әрі тұтынушының тауарды қандай жолмен алғанына сатушы жауапты емес. Мәселеге қатысты «Радду әл-Мухтар» атты кітапта былай делінеді: «Біле тұра шарап жасайтын адамға жүзімді сатуға болады. Бұл – имам Әбу Ханифаның көзқарасы. Ал имам Әбу Юсуф пен имам Мұхаммед мұндай іс күнәға себепкер болатындықтан дұрыс емес деген» [1].

Кәсіпкердің тауарын өткізгені үшін банкке белгілі бір мөлшерде комиссия беруінің оқасы жоқ [2]. Бұл банктің сатушыдан көретін пайдасы карта қабылдаушының (кәсіпкер, қызмет көрсетуші т.б.) жарнамасына, тауардың өтуіне көрсеткен қызмет ақысы болып саналады [3]. Нәтижеде карта қабылдаушыларға клиенттер тартылады. Себебі карта иесінің картамен есеп айырысатын орынға ғана баратыны белгілі [4].

Кәсіпкер тауарын банк арқылы сатқан жағдайда тауардың құны нарықтағы бағадан аспауы шарт. Ислам фиқһ академиясының 2000 жылы Ар-Рияд қаласында өткен ХІІ отырысының №108 (2/12) қарарында былай делінген:

«Кәсіпкер банк арқылы тауарын сатқаны үшін банкке белгілі бір мөлшерде комиссия беруіне болады. Бірақ төлем карталары арқылы сатып жатқан саудагердің тауар құны нарықтағы бағадан аспауы шарт»[5].

Үкім:

1. Кәсіпкер немесе жеке тұлға өз мүлкін немесе тауарын (үй, көлік және т.б.) банк арқылы сатуына болады. Тұтынушы мен банктың арасындағы келісімге және тұтынушының тауарды қандай жолмен алғанына сатушы жауапты емес.

2. Кәсіпкерге банкке тауарын өткізіп бергені үшін белгілі бір мөлшерде комиссия беруіне рұқсат етіледі. Бірақ кәсіпкер тауардың құнын өсірмей, нарықтағы бағаға сатуы қажет.

Шариғат және пәтуа бөлімі

[1] Радду әл-Мухтар, 9/560.

[2]Абдулла Абдуррахман әл-Бәссам, Тәудиху әл-әхкәм мин булуғи әл-мәрәм, 4/527. Хамуд Мухаммад Ғази әл-Хамадә, әл-Әләқату әт-тәғақудия ән-нәшия ан битақати әд-дәфғи әл-иликтрони, 229.

[3] Әл-жәуәнибу әш-шәрғия, 79.

[4] Ислам фиқһ академиясы, 8-саны, 2/623.

[5]Ислам фиқһ академиясының журналы, 12-саны, 3/459.

ДЕРЕККӨЗІ muftyat.kz

ҚМДБ ресми сайты

Предыдущий	Следующий
БҮЛІК КЕЗІНДЕГІ САХАБАЛАР САЯСАТЫ	САЛЫНҒАЛЫ ЖАТҚАН ТҰРҒЫН ҮЙДІ САТУ ЖОЛЫ ҚАНДАЙ?
14.01.2022 3009 0	13.01.2022 1062 0

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Мәнһәж Діни ағымдар әлеуметтік желілерді қалай пайдаланады?

Сұрақ: Радикалды діни ағымдардың әлеуметтік желілердегі қаупі туралы айтып берсеңіз.

25.03.2021 2 147 0

Мәнһәж Жұмысты жандандырудың жеті бағыты

Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының елордада өткен кеңейтілген Төралқа мәжілісінде Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлы барша дін қызметкеріне бағдарламалық баяндамасын жолдады. ҚМДБ Төрағасы бағдарламалық баяндамасында мүфтият өз қызметі аясында 2021 жылы жеті бағыт бойынша жұмыстарға басымдық б...

28.01.2021 2 756 0

Мәнһәж Марат БЕКТАЗИНОВ: Дінді жаңа форматта жеткіземіз

31.12.2020 2 085 0

Мәнһәж Білім мен хикмет – үлкен нығмет

Білім мен хикмет – үлкен нығмет. Бұл хадистен осы нығметті иемденіп алуға ең әуелі мұсылман баласы лайықтырақ екенін аңғарамыз. Расында қай кезеңде, қай қоғамда болсын, өз дінін, тілін, тарихын, мәдениеті мен әдебиетін білген, сонымен қатар шет тілдерін меңгерген, ойлау деңгейі жоғары тұлғалар қашан...

01.09.2020 2 702 0

Мәнһәж Білім – амалдың негізі

Асыл дінімізде білім алудың маңызы ерекше. Өйткені білім – амалдың негізі, мінездің басшысы және түзетуші құралы. Амалсыз білімнің пайдасы болмайтыны секілді, білімсіз амалдың да еш пайдасы болмайды. Білім мен амал – бірін-бірі толықтырушы, бір-бірінен ажыратуға болмайтын егіз ұғым....

26.08.2020 5 007 0

Мәнһәж Данияр ЖҰМАБАЕВ. Білім алудың дініміздегі орны

Ислам діні ғылым, білімге қатысты дегенде, бірінші болып келтіретін дүниеміз ол алғаш түскен аяттың өзі «Оқы!» деп басталатындығы. Алла Тағала бір емес үш рет қайталап «оқы, оқы, оқы» деп пайғамбарымызға (с.ғ.с.) оқуды бұйырады. Енді ғұламаларымыз нені оқу керек деген кезде «Жаратқан Раббыңның» атым...

17.08.2020 3 246 0