Басқа адамның атынан ораза ұстауға бола ма?

01.06.2020 4 096 0

– | A | +

Жалпы құлшылықтарды үшке бөліп қарастырсақ болады. Тек қана мал-мүлікпен ғана жасалатын құлшылық, дене мүшелерімен ғана жасалатын құлшылық, дене мүшелерімен және мал-мүлікпен жасалатын құлшылық.

Бірінші, мал-мүлікпен ғана жасалатын құлшылық. Оған зекет, садақа және кәффарат төлеу секілді құлшылықтар жатады. Мұндай құлшылықтарды біреу арқылы барлық жағдайларда атқаруға болады.

Екінші, дене мүшелерімен ғана жасалатын құлшылық. Бұған намаз, ораза секілді құлшылықтар жатады. Мұндай құлшылықтарды біреудің орнына біреу атқаруына мүлде болмайды.

Үшінші, дене мүшелерімен және мал-мүлікпен жасалатын құлшылық. Оған қажылық сияқты құлшылықтар жатады. Мұндай құлшылықта біреудің орнына тек қана орындай алмайтын әлсіз болған жағдайда ғана орындауға рұқсат етіледі[1].

Ораза, намаз дене мүшелерімен ғана жасалатын құлшылық болғандықтан біреудің орнына біреу атқаруына болмайды.

Денсаулығы жарайтын, кәмелетке толған, ақыл-есi дұрыс мұсылман оразаны өзі ұстайды.

Ал ауруынан жазылуынан күдер үзген науқастар және жасы үлкен егде адамдар ауыз бекітуге шамасы келмесе, ораза ұстамайды. Оның орнына підия береді.

عن ابن عباس أنه قال لا يصوم أحدٌ عن أحدٍ، ولا يُصلِّي أحدٌ عن أحد، ولكن يُطعِم عنه

Ибн Аббас (р.а.) келген руаятта: «Ешкім басқа біреудің орнына ораза ұстай алмайды, ешкім басқа біреудің орнына намаз оқи алмайды. Бірақ ол кісінің атынан кедей, міскіндерді тамақтандырады» [2], – деген.

Қайтыс болған адам ұстай алмаған ораза күндері үшін підия беруді өсиет еткен болса мирасқорлары артынан қалған мал-дүниесінің үштен бірінен береді. Ал егер өсиет етпеген болса мирасқорлары оның атынан підия беруі міндет емес. Алайда берген жағдайда шариғатта оған ешқандай тыйым жоқ.

Алайда намаз оқып, ораза ұстап, садақа беріп, оның сауабын дүниеден өткен және тірі адамдарға бағыштаса, оның сауабы оларға барады.

وقال الكاساني : من صام أو صلى أو تصدق وجعل ثوابه لغيره من الأموات والأحياء جاز ويصل ثوابه إليهم عند أهل السنة والجماعة.

Имам әл-Касани: «Егер бір адам ораза ұстап, намаз оқып, садақа беріп, оның сауабын дүниеден өткен және тірі адамдарға бағыштаса, «Әһлу суннет уәл жамағат» сенімі бойынша оның сауабы оларға барады[3]», – деген.

[1] Әл-Муфассал кітабы, 418-бет.

[2] Имам Насаи риуаят еткен. Иснады сахих.

[3] Имам әл-Кәсани, Бадаиғ-3/270 бет.

fatua.kz

Предыдущий	Следующий
Қарахан дәуірінде аударылған Құран	Ұлы тұлғалардың ұрпағына насихаты
02.06.2020 4346 0	01.06.2020 5367 0

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Сұрақ-жауап Алла Елшісі (с.ғ.с.) мен сахабалар дәуірінде Құранды хатым ету дәстүрі болған ба?

Жауап: Шынтуайтында, Құран оқу – аса маңызды құлшылықтардың қатарына жатады. Алла Елшісі (с.ғ.с.): «Үмбетімнің құлшылығының ең маңыздысы – Құран оқу» (Сюти, Жамиу’-Сағир, І, 51) дейді. Себебі, мұсылман баласы Құран оқығанда Алланы еске (зікір) алады. Ал, Алла Тағаланы ынта-шынтамен еске алу – құлшыл...

28.05.2020 3 838 0

Сұрақ-жауап Алтын және күміс әшекейден зекет беру міндет пе?

Ханафи мәзһабында тума алтын-күміс, алтын-күміс әшекейі және алтын-күміс ыдыс-аяқтан зекет беріледі (Жәуһаратун нәйира, 2/198).

27.05.2020 6 619 0

Сұрақ-жауап Оразаның қазасы мен кәффараты қалай өтеледі?

Жауап: Ораза тұтуға толық мүмкіндігі бола-тұра ауыз бекітпеген, үзірлі себеппен ораза ұстамаған, сондай-ақ, ұмытып кетіп ауыз бекітпеген балиғат жасындағы мұсылмандар оразаның қазасын өтейді. Ал, оразаға ниет етіп, бірақ еш себепсіз немесе нәпсісін тежей алмай оразасын бұзған мукаллиф (балиғат жасын...

25.05.2020 6 105 0

Сұрақ-жауап Ораза айт күні сәресін ішуге бола ма?

Шариғат кітаптарында ораза айт күні мешітке барудан бұрын дәм ауыз тию – мұстахап, делінген (Фатху бабил-ғиная, 1/573).

23.05.2020 5 991 0

Сұрақ-жауап Ораза кезінде абайсызда су жұтып қойған адам не істейді?

Жауап: Ханафи мәзһабы бойынша Рамазан айында ауыз бекіткен адам абайсызда немесе әдейі оразасын бұзса, сол күнгі оразасын соңына дейін ұстауы керек.

09.05.2020 5 268 0

Сұрақ-жауап Ұйықтап қалып, сәресіні өткізіп алған кісілер не істейді?

Жауап: Сәресі ішу – парыз емес. Ұйықтап яки басқа себептермен сәресіні өткізіп алғандар ештеңе ішіп-жеместен ораза ұстауын ары қарай жалғастыра береді. Бірақ, сәресіні жіберіп алмауға тырысқан жөн. Хадисте: «Сәресі ішіңіздер, себебі, сәресіде берекет бар. Бір жұтым су ішсеңдер де сәресіні тастамаңда...

04.05.2020 4 750 0