АЛЛА РАЗЫЛЫҒЫ - ӘКЕ РИЗАШЫЛЫҒЫНДА
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Құптан 17:46
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Алматы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
05:31 06:51 11:41 14:43 16:25 17:46
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
20 Джумада-авваль 1446
Миләди
22 қараша 2024

Мақалалар

АЛЛА РАЗЫЛЫҒЫ - ӘКЕ РИЗАШЫЛЫҒЫНДА

| A | +

Жауапкершілік – тұлғаның өз міндеттерін атқарудағы тиянақтылығын, шыншылдығын, әділдігін, ұстанымдылығын білдіреді. Бұл жалған дүниеде адамзатқа үлкен жауапкершілік жүктелген. Бұған әрбір пенде қиямет күнінде жауап беретін болады. Осыған орай Алла Тағала адамзат баласының міндеті мен жауапкершілігін білдіру мақсатында қасиетті кітаптар мен пайғамбарлар жіберіп отырған.

Бұл тұрғысында пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай  деген: «Барлықтарың шопансыңдар, қол астындағы отарларыңнан сұраласыңдар. Мемлекет басшысы да шопан, отарына жауап береді.  Отағасы жанұясының шопаны, отарына жауап береді. Әйел күйеуінің үйінде шопан, ол да отарына жауап береді. Қызметші мырзасының дүние-мүлкінің шопаны, отарына жауап береді. Бала, әкесінен қалған малдың шопаны; ол да отарына жауап береді». (Имам Бұхари, Жұма, 11)

Жоғарыда келтірген хадисте адамдардың бір-бірінің қарым-қатынасын басты назарда ұстап, оларды шопан мен оның отарына ұқсатып мысал ретінде келтірген. Мұнда шопан мен отарының арасындағы байланысты айта отырып, шопанның қызметін негізге алған. Яғни аманат етіп тапсырған малды түрлі қауіп-қатерден қорғап, иесіне сау-саламат табыстау керектігі айтылған.

Назар аударып қарайтын болсақ хадисте басшылықты ретімен, яғни мемлекет басшысынан бастап, ең төменгі жанұя мүшелеріне дейінгілерді жауапкершілікпен ескерткен. Сондықтан адам баласы өзіне тапсырылған істі ұқыптылықпен атқаруы тиіс.

Хадисте мемлекет басшысы, отағасы, ханымы мен қызметшісі және баласы жайында жеке-жеке айтылған. Дәлірек айтқанда бірінші топтағы адамдарға шопан деп айтылса, екінші топтағыларды отарға ұқсатқан. Сондықтан бірінші топтағылардың міндеті, екіншілерге қарағанда әлдеқайда ауқымды. Мұндағы бірінші топты құрайтын адамдар яғни басшылар әуелі Алланың әміріне мойынсұнып қол астындағыларды тозақ отынан қорғауға міндетті.

Хадистегі мемлекет басшысы яғни мемлекеттік басқару әкімшілігінде қызмет атқаратындар, өзіне тапсырылған міндетті толығымен атқарып, қол астындағыларға әділеттілікпен қарап тең дәрежеде мәміле жасап, материялдық әрі рухани жағынан қолдау көрсетіп қоғамның ілгері қарай дамуын қамтамасыз етуге жауапты.

Ал отағасы, жанұя мүшелерін қадағалап, қажетті заттарын өтеп, балаларына жақсы тәрбие беріп, өскенде халқының қалаулы елінің елеулі ұлы болып өсуі үшін барын салуға міндетті.

Әйел кісі бала-шаға тәрбиесімен қоса үй шаруаларын да атқаруға міндетті.

Ер жетіп етек жеңін жинаған бала әкесінің дүние-мүлкін қорғап дұрыс пайдалануға міндетті. Дүние-мүліктің тістегеннің аузында, көрінгеннің қолында кетуіне жол бермеуі керек.

Аманат – затыңды белгілі бір мерзімге дейін біреуге тапсыру деген сөз. Аманатты алған адам, аманатты сақтауға міндетті. Сондықтан жоғарыда айтып өткен жауапты кісілер мен амантты алған кісінің арасында өте тығыз байланыс бар. Осыған орай кімде-кім бір нәрсеге жауапты болса, ол нәрсе оның аманаты деп білу керек. Хадистегі айтылғандарды назарға ала отырып, мемлекет басшысына – халық аманат, әкеге – әйелі мен балалары аманат, қызметшіге – мырзасының малы аманат, ұлына – әкесінің дүниесі аманат.

Бала бойындағы жақсылы-жаманды қасиеттерін байқаса, қазақ оны ең бірінші әке мен ата тәрбиесінен көреді, тегіне тартқан дейді. «Әкесі сондай адам еді, атасы жақсы адам, көргенді бала» деп ер адам тәрбиесін ауызға алады. Өйткені әкесінің баласына қалдырған ең үлкен мұрасы – оның жақсы тәрбиесі. Ал әке мектебінен өткен бала сол мұраға қиянат жасамауға тырысқан.

Балаға жиі айтылуға тиіс сөздер:

  • Балам әкеңнің киімін жоғары қой.
  • Балам, әкеңнен ұят болмасын.
  • Әкеңнің аяқ киімін дұрыстап қой.
  • Әкеңді тамаққа шақыр.
  • Әкеңнен рұқсат сұра.
  • Әкеңді шығарып сал.
  • Әкең келе жатыр, үйді жинастыр.
  • Әкеңнің мазасын алма.

Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай  деген: «Алла Тағаланың разылығы ата-ананың ризашылығында, Алла Тағаланың разы болмауы да – ата-ананың наразылығында» (Имам Тирмизи, Бирр 3).

Мойнымыздағы жауапкершілікті толық сезініп, Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) жоғарыдағы келтірілген екі хадисіне амал жасап, өсиетіне ерекше құлақ асып, әке ризашылығын алуға ат салысайық.

 

Алматы қаласы Бостандық аудандық 

«Байкен» мешітінің наиб имамы

Саясат Көкенай

 

ДЕРЕККӨЗІ Azan.kz

Ислам ақпараттық-ағарту порталы 

Предыдущий Следующий
ДЕСТРУКТИВТІ ДІНИ АҒЫМНЫҢ МАҚСАТЫ - КҮЙРЕТУ КЕРЕҒАР АҒЫМДАРДАН САҚТАНАЙЫҚ

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Пайым-парасат "АТАСЫ БӨЛЕК, АТТАН ТҮС" ДЕГЕН ТҮСІНІК ДІНІМІЗГЕ ҚАЙШЫ МА?
Ассалаумағалейкум! Көкейде көптен мазалап жүрген бір сұрақ бар еді.
Пайым-парасат Жер бетіндегі ұлттар бір мақсатқа ұйысқанда әлемде береке орнайды – Бас мүфти
Бұл туралы бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлы айтты, деп хабарлады BAQ.KZ тілшісі.
Пайым-парасат ДІН ТАЛАСҚА МӘЖБҮР ЕМЕС
Қазақ елордасында өтетін Әлемдік және дәстүрлі дін көшбасшыларының съезі тарих еншісіне айналғанда, «осы бас­қосу Қазақстанға не береді?» деп ойланатын­дар бар.
Пайым-парасат ЖҮРЕК ТЫНЫШТЫҒЫ АЛЛАНЫ ЗІКІР ЕТУДЕ
Алла Тағала Құранда: «Енді, Мені еске алыңдар, Мен де сендерді еске аламын және Маған шүкірлік етіңдер де қарсы болмаңдар»,  деп  ашық баян етеді. (Бақара, 152). Бұл аяттағы әмір пенделердің жақсылыққа жетулері үшін. Олар Алланы еске алу арқылы Алла Тағаланың ол пендені еске алуына қол жеткізеді....
Пайым-парасат ӘР ІСІҢДІ ӘДІЛДІКПЕН ӘСЕМДЕ
Мұсылманға тән көркем мінездің бірі – әділдік. Бұл сипат мүміннің әр ісінде көрініс табуы тиіс. Әр істен әділдік кетсе адам өмірінің берекесі болмайды. Өйткені Алланың көркем есімдерінің бірі «әл-Адл», яғни Әділетті болғандықтан, әділдікті жақсы көреді. Жаратушы Иеміз Құранның «Нахл» сүресінің 90-ая...
Пайым-парасат АСЫЛ ДІНІМІЗ ЗҰЛЫМДЫҚҚА ЕМЕС, БАУЫРМАШЫЛДЫҚҚА ШАҚЫРАДЫ
Ислам дінінің мәні бір Жаратушы күшке илену, әрі оған еш серік келтірместен құлшылық қылу. Оның бұйырған әмірлерін орындап, тыйымдарынан сақтану болып табылады. Адамзаттың ертеңі жарқын болуының негізгі шарты осы болмақ. Хәкім Абай «Ақылды адамға – иман парыз, иманды адамға – ғибадат парыз» - деп ай...
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
20 Джумада-авваль 1446
Миләди
22 қараша 2024
Намаз уақыттары
қазір

Құптан 17:46

Бамдатқа дейін 04:10

Признаки любви к Пророку ﷺ

<script>alert(a)</script>

X
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi