АДАМ БОЙЫНДАҒЫ ИМАНДЫЛЫҚ
Әйтеке би ауданы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Құптан 18:58
Әйтеке би ауданы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Әйтеке би ауданы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
06:21 07:48 12:45 15:44 17:31 18:58
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
4 Джумада-авваль 1446
Миләди
05 қараша 2024

Мақалалар

АДАМ БОЙЫНДАҒЫ ИМАНДЫЛЫҚ

| A | +

Адам бойындағы жақсы қасиеттердің бірі – ол имандылық. Иманы бар адам ешқашан ешкімге зиян тигізе алмайды.

Өйткені хадис шәріпте: «Нағыз мұсылман тілімен де, қолымен де өзгеге зияны тимеген адам» делінген. Иман төрт жерде сақталады: көңілде, жүректе, көкіректе және тәнде. Ал ұят – көзде, бетте, санада сақталады.

Осыған байланысты Пайғамбарымыз Мұхаммед (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын): «Ислам нақты, яғни көзге көрнекті. Ал иман – адамның жадында яғни көзге көрінбейді, жасырын тұрады» – деп бұйырған. Имандылық – адамның қоғамдағы, күнделікті өмірдегі іс-әрекеттерін белгілі-бір қалыпқа түсіретін ішкі рухани реттеуіш қадір-қасиет, адам бойындағы адамгершілік, ізгілік, кісілік белгісі.

Дәстүрлі қазақ қоғамында адамның имандылығына – мінез-құлық жүйесіндегі ерекшеліктеріне көп көңіл бөлінген. Адамның жарық дүниеге келуі, өсуі, ержетуі, тіршілік етуі, қартаюы, ата мен баланың қарым-қатынасы, үлкендік пен кішілік, сыйластық, әдептілік пен арлылық, инабаттылық тәрізді маңызды мәселелер имандылықтың маңызды құрамдас бөлігі ретінде ешқашан да назардан тыс қалмаған. Жастардың үлкендерге құрмет көрсетуі, үлкендердің кішілерге ізет білдіруі өмір сүру салтына айналған. Қоғамда берік қалыптасқан осындай көрегенділікпен өмір кешу дағдылары жинала келіп, барша адамгершілік қағидалардың, имандылықтың жазылмаған кодекстерінің қалыптасуына негіз болған. Бойына адамгершілік асыл қасиеттерді жинап өскен жасты «көргенді” деп, жүрегінен нұр, өңінен жылу кетпейтін, әрдайым жақсылық жолын ойлайтын, әр істе әділдік көрсететін адамдарды «иманды” деп атаған. Мұсылмандық дүниетаным бойынша, имандылық иманнан пайда болады. Ал иман – жүректегі нұр, нұрдың сыртқы болмысы, яғни имандылық – Алла тағалаға иман еткен адамға бітетін көркем мінез. Алла жіберген әрбір пайғамбарының міндеті – иман мен имандылыққа уағыздау деп саналған. Адам бойындағы имандылық - ол ешкімнің көңіліне қаяу салып, жанын жараламайды. Егер байқаусызда біреуді ренжітіп қоятын болса, оның кешірімін алмайынша ұйықтамайды. Себебі, ол Құдайдың есепке тартатынын біледі. Бұл - жаза болатын күнге иман келтірудің белгісі. Ол ұрлық жасап, біреудің ауласына түспейді, әлсізге әлімжеттік жасамайды, біреуге тиесілі мүлікті рұқсатсыз алмайды, біреудің ақысын жемейді. Өйткені, ол Алланың әрбір сәтті жіті бақылап тұратын Бақылаушы, Ояу, Тірі екенін біледі. Басына қиындық келсе, мүжіліп кетпейді, біреуді тілдеп кейімейді, ал бақыт келсе тәкаппарланып, күнә жасап пендешілікке ұрынбайды. Өйткені, ол барлық нәрсе Алланың өлшеуімен, тағдырымен болатынына сенеді.

Бір нәрсе айтарда не бірдеңені жазарда ойланып барып айтады. Сөзді орнымен қолданады. Жаман сөзден, біреуді тілдеуден қашады. Себебі, әр сөзін қағып алып жазып отыратын періштелері бар екенін біледі. Ол Алладан өзге ешкімге сыйынбайды, Одан өзге ешкімге иек артып, тәуекел етпейді. Себебі, жамандық та, жақсылық та тек Алланың әмірімен, қалауымен болатынына бек сенеді! Алла барлығымызды білімі толыққан, амалы көркем, иманды құлдарының қатарынан етсін! Қазіргі қоғамда адамдар бойындағы имандылық бір-біріне деген сыйластық, жастардың үлкендерге деген құрмет көрсетуі мен үлкендердің кішіге ізет көрсетуі және әдептілік пен арлылық қасиеттерден көрініс береді..

Ең соңғы пайғамбар Мұхаммед (оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын): «Мен ең ғажап көркем мінезді толықтыру үшін жіберілдім», – деу арқылы әлемдегі тәлім-тәрбие мен имандылықтың қаншалықты маңызды екенін көрсеткен, имандылыққа өзі бірінші үлгі болған делінеді. Алла тағала адамды иман мен имандылық үшін жаратқан, сондықтан: «Алланың мінезінен үлгі-өнеге алыңдар» (Мұхаммед пайғамбар), – деп уағыздалады. Имандылықтың негізін мұсылмандар Құранда деп біледі. Құран Кәрімнен ең көп үлгі алған Мұхаммед пайғамбардың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) мінезі жайлы Хазіреті Айша: «Оның мінезі – Құран», – деп жауап берген. Құранда: «Негізінен иман етіп ізгі іс жасағандар, намазды толық орындап, зекет бергендерге Раббыларыңның жанында сыйлық бар», – делінген (Бақара, 2/277). Бұл аяттағы ізгі істер, діни ұғым бойынша имандылық болып табылады. Қазіргі зайырлы өркениетті қоғамда да имандылық – аса қастерлі, биік адамшылық қасиет ретінде ұғынылады. Имандылыққа қарама-қарсы жағымсыз сипат – имансыздық.

 

«Ақсай» мешітінің бас имамы

Бақтияр Қасымалиев

 

ДЕРЕККӨЗІ Azan.kz

Ислам ақпараттық-ағарту порталы 

Тегтер: имандылық
Предыдущий Следующий
ІБІЛІСТІ МАЛҒҰН ЕТКЕН - ТӘКАППАРЛЫҚ УАҚЫП – САРҚЫЛМАС ҚАЗЫНА

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Әдеп (этика) КІШІПЕЙІЛДІЛІК АСЫЛ ҚАСИЕТ
Кішіпейілдік пен әдептілік, сыпайылық тәрбиедегі басты ұстанымдардың бірі. Адамның қандай жағдайда да әдептілік сақтауы ұнамды қасиет. Мұсылман  адам – биік адамгершілік қасиеттердің иесі. Оның көркем сипаты – момындық пен ұялшақтық, кішіпейілділік пен адамдарға деген махаббаты, нағыз ер-азаматтың қ...
Әдеп (этика) ДАСТАРҚАН ӘДЕБІ
Қазақ халқында сақталған әдептілік дәрістерінен нағыз мұсылман ұстанымының көрінісін көреміз. Солардың бірі дастарқан әдебі туралы айтсақ.
Әдеп (этика) АЛЛА БЕЙНЕЛЕРІҢЕ ЕМЕС ЖҮРЕКТЕРІҢЕ НАЗАР САЛАДЫ
Аса қамқор, Ерекше мейірімді Алла Тағалаға сансыз мадақ болсын! Адамзаттың ардақтысы, сүйікті Пайғамбарымыз Мұхаммедке Алланың салауаты мен сәлемі болсын.
Әдеп (этика) ИСЛАМ ДІНІНДЕГІ РУХАНИ ҚҰНДЫЛЫҚТАР ЖӘНЕ МҰСЫЛМАН ЭТИКАСЫ
Жер бетіндегі діни көзқарас, дүниетаным ежелгі заманнан бері келе жатқаны белгілі. Діндер өздерінде қалыптасқан мойындалатын құндылықтар жүйесін – рухани құндылықтар деп атайды....
Әдеп (этика) ТІЛГЕ ТОҚТАМ БОЛСА...
«Неге біз осы өтірік сөйлейміз, өтірік күлеміз, қысқасы - өтірік өмір сүреміз, а? Неге біз осы өзіміздің бұл әлемге артық, түкке де керегіміз жоқ бейшара мүскін екенімізді мойындамаймыз... неге біз осы қатыгез де, қасиетсіз болып кеттік» деген сөздердің өзі айтпақ ойымыздың ауанын дәл басқандай-ақ.....
Әдеп (этика) Жақсы сөз – жан азығы
Алла Тағала адамды көркем бейнеде жаратқаны ақиқат. Бұл жерде тек дене-бітімімізді, жан дүниемізді ғана емес, бізге берілген ойлау, көру, есту, сөйлеу сынды қасиеттерді де меңзеп отырмыз. Соның ішінде, сөз арқылы өз ойларымызды жеткізу қабілетінің орны бір бөлек....
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
4 Джумада-авваль 1446
Миләди
05 қараша 2024
Намаз уақыттары
қазір

Құптан 18:58

Бамдатқа дейін 05:22

Признаки любви к Пророку ﷺ

<script>alert(a)</script>

X
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024

Обязанности мужчины перед своей семьей

А как же быть женщине, такой как я, которая рано вышла замуж, работала вплоть до родов, собирала каж

Лейла
28 қыр. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi