Буаз малды союға бола ма?
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Ақшам 18:17
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Алматы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
04:21 05:38 12:00 16:25 18:17 19:34
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
18 Рамазан 1445
Миләди
28 наурыз 2024

Мақалалар

Буаз малды союға бола ма?

| A | +

Алла Тағала жер бетіндегі барлық нәрсені адамзаттың пайдасы үшін жаратты. Ол туралы Құранда:

 

هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُم مَّا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا

 

«Ол (Алла) жердегі нәрселердің бәрін сендер (адамдар) үшін жаратты»[1]-дейді. Адам баласы жаратылғалы мал мен жануарлардың етін жеп күнелтеді.

 

Әбу Сайд әл-Худури былай дейді: «Пайғамбарымыздан (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) «Уа, Алла Елшісі! Біз түйені, сиырды және қойды бауыздағанымызда ішінен баласы шығып жатады. Оны жей берсек бола ма, әлде лақтырып жібереміз бе?» - деп сұрағанымызда Ол: «Қаласаңдар оны жеңдер, өйткені анасының бауыздалуы оның бауыздалуы»[2], - деп жауап берді.

 

Хадисте айтылғандай, буаз малды союға рұқсат. Алайда төлдеуіне жақын қалған буаз малды сою – мәкруһ[3]. Шариғат қоғамның немесе жеке тұлғаның қажеттілігі болмаса, үй жануарларын, жабайы аңдарды, ағаштарды себепсіз аулауға, атуға, сою мен кесуге рұқсат етпейді.

 

Ибн Рушд: «Көпшіліктің пайдасына жарап жатқан буаз түйені, жер жыртатын сиырды және сауынды қойды союға болмайды»[4] - дейді.

 

Буаз мал сойылған жағдайда оның ішінен шыққан төлін жеудің үкімі екіге бөліп қарастырылады:

 

1) Жұмһур ғұламалардың көзқарасы бойынша жан берілмей (яғни ұйыған қан, кесек ет) немесе жаратылысы толық жаратылмаған төлді жеуге болмайды. Өйткені ол өлексе саналады.

 

2) Жан беріліп, толық жаратылыс күйінде шыққан төлге қатысты бірнеше пікір бар:

- Толық тірі туылса, оны сою керек. Егер соймай жатып өліп кетсе, ол өлексе болып саналады.

- Анасын бауыздамай жатып ішіндегі төлі өлгені белгілі болса, оны жеуге болмайды.

- Буаз мал бауыздалып, ішінен төлі өлі шықса, оның қай сәтте өлгені белгісіз болғандықтан, басым көзқарас бойынша анасының бауыздалуымен өлді деген тұжырым жасалады. Дегенмен бұл мәселеде ғұламалар арасында пікір қайшылығы орын алған. Сахабалардың басым бөлігі және имам Мәлик, имам Шафиғи, имам Ханбал, имам Әбу Юсуф, имам Мухаммед ондай төлді жеуге рұқсат берген. Олар Пайғамбарымыздың (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Анасының бауыздалуы оның да бауыздалуы», - хадисін дәлелге алып, анасын бауыздау оның төлін бауыздаумен бірдей деген.

 

Имам Әбу Ханифа, Зуфар, Хасан ибн Зияд болса, ондай төлді жеуге болмайды деп, мына аятты алға тартқан:

حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ

«Сендерге өлексе харам етілді»[5]. Аталмыш ғалымдардың ұстанымы бойынша буаз малды бауыздағаннан кейін ішінен шыққан төл тірі болмаса, ол өлексе болып саналады. Себебі іштегі төлдің тіршілігі дербес келеді. Өйткені ол анасы өлгенен кейін де тірі қала беруі мүмкін. Сондықтан ол жеке бауыздалады дейді[6]

 

Қорыта айтқанда, буаз малды союға рұқсат етіледі. Тек төлдеуге жақын қалған уақытта бауыздау – мәкруһ. Бауыздалған малдың төлі тірі шықса, оны бауыздап жеуге болады. Ал өлі туылса жеуге болмайды. Сонымен қатар, құрбандыққа шалынған буаз малдың ішінен шыққан төлі тірі болса, оны анасы секілді бауыздап, еті таратылады. Алайда оны бауыздамай, тіпті құрбан шалу уақыты өтіп кетсе тірідей садақа етіледі[7]. Дегенмен, құрбандыққа буаз малды таңдамаған дұрыс.

 

Шариғат және пәтуа бөлімі

 

[1]«Бақара» сүресі, 29-аят.

[2] Әбу Дәуіт, 2/253. Хаким, 4/114.

[3] Әл-Фәтәуә әл-Һиндия, 12/5231. Әл-Фәтәуә әл-Сирожия, 391.

[4] Мәуәһибу әл-жәлили ли шәрхи мухтасар халили, 4/347.

[5] «Майда» сүресі, 3-аят.

[6]Әл-Мәусуға әл-Фиқһия, 21/201-203.

[7] Әл-Фәтәуә әл-Һиндия, 5/372.

Предыдущий Следующий
Абай. Ақида. Ақиқат ҚҰРБАНДЫҚ: Қисса хикметі

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Сұрақ-жауап Құрбандық шалғанда қалай ниет ету керек?
Негізінде, ғибадатта ниет ету – өте маңызды. Ниетсіз іс бітпейді. Нақты ниет етпесе, көзделген мақсат орындалмай, жай бір әрекет болып қалады. Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Шын мәнінде, амалдар ниетке байланысты. Кім неге ниет етсе, оның қарымтасын алады», – деген[1]....
Сұрақ-жауап Құрбан айтқа байланысты жиі қойылатын сұрақтар
Қасиетті Құрбан айт (Ид-аль-Идха) мейрамы қарсаңында, Azan.kz өткен жылдар тәжірибесінен шыға отырып, жиі қойылатын сұрақтар және оларға қатысты жауаптарды жариялайды. ...
Сұрақ-жауап Құрбандық қай уақытта шалынады?
Құрбандық шалудың белгілі уақыты бар. Құрбандықты одан алдын немесе кейін шалуға болмайды. Уақытынан бұрын шалған құрбандық өз отбасы үшін сойылған мал іспетті. Ол құрбандық болып есептелмейді. Ал уақытынан кейін шалса, оның етін садақа ету уәжіп болады, одан өзі жемейді[1]....
Сұрақ-жауап Құрбандыққа қандай мал шалынады?
Құрбандыққа таңдап алынған малдың сау, мінсіз болуы талап етіледі. Біріншіден, бұл пенденің Жаратушы Иесіне деген жоғары деңгейдегі әдептілік қарым-қатынасын көрсетеді. Құрбандықтың еті де, қаны да Алла Тағалаға қажет еместігі, Оған тек пенденің тақуалығы ғана жетіп баратыны белгілі. Осы орайда пенд...
Сұрақ-жауап Біреуге тапсырыс беру арқылы құрбан шалуға бола ма?
Шариғат бойынша бір адам өзінің атынан басқа бір адамды белгілі бір іске уәкіл ете алады. Өйткені, адам баласы кейбір жағдайларда бір істі орындауға жарамай қалуы мүмкін. Сонда біреудің көмегіне жүгінеді, яғни, сол істі оған тапсырады, оны өзінің атынан уәкіл етеді  (Һидая, 3/357)....
Сұрақ-жауап Құрбандық орнына садақа беруге бола ма?
Ханафи мәзһабы бойынша құрбан шалу бай[1], азат, балиғат жасына толған, ақылды, жолаушы болмаған мұсылманға – уәжіп.
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
18 Рамазан 1445
Миләди
28 наурыз 2024
Намаз уақыттары
қазір

Ақшам 18:17

Құптанға дейін 00:28

39. «Рия» (Деяния на показ)

Это оборот речи, подразумевающий, в том числе "перед Аллахом". Тем не менее, с целью купирования не

Администратор Azankz
кеше

Тасбих таравих намаза

То есть "не умрет". Всмысле "не исчезнет", "не перестанет существовать".

X
19 нау. 2024

20 урок: О дополнительных молитвах

Уа алейкум ассалям уа рахматулЛахи уа барокятуху. К сожалению для этого урока есть только текстовая

Администратор Azankz
18 нау. 2024

Курсы хадисоведения открылись при центральной мечети Алматы

Уалейкум ассалам. Да, женщины могут слушать курс из женского зала. Курсы проводятся на казахском я

Администратор Azankz
16 нау. 2024

Al Muallim

В первом и в втором нашиде есть же звуки барабана и других музыкальных инструментов, они разрешены л

X
1 ақп. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi