ДІНИ ЭКСТРЕМИЗМНІҢ ПАЙДА БОЛУЫНДАҒЫ АЛҒЫШАРТТАР
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Құптан 19:34
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Алматы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
04:21 05:38 12:00 16:25 18:17 19:34
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
18 Рамазан 1445
Миләди
28 наурыз 2024

Мақалалар

ДІНИ ЭКСТРЕМИЗМНІҢ ПАЙДА БОЛУЫНДАҒЫ АЛҒЫШАРТТАР

| A | +

Діни экстремизм кез келген басқа да құбылыс секілді кездейсоқ туындамайды және оның пайда болуы мен заңдылықтарының өзіндік объективті себептері бар. Біз бұрыннан бар және қазірдің өзінде болып жатқан түрлі құбылыстармен күресуіміз емес, пайда болуының алғышарттарын жою керек деген көзқарасты ұстанамыз.

Діни экстремизмге қарсы күресте дәл осындай көзқарастың маңызы зор, өйткені экстремизмнің пайда болу себептерін түсіну міндетті түрде осы себептермен де, экстремизмнің өзімен де күресудің белгілі бір әдістерін қолданудан бұрын болуы керек.

Діни экстремизмнің пайда болу себептері әртүрлі болуы мүмкін. Ол діни, саяси, әлеуметтік және т.б. себептерден туындайды. Адам әлеуметтік тіршілік иесі болғандықтан, бүкіл мәселенің түп тамыры адамның өзінде, оның отбасы мүшелерімен, туыстарымен, достарымен қарым-қатынасында болуы мүмкін немесе тереңірек талдау арқылы адамның ішкі дүниесі арасындағы қайшылықтардан табылуы да мүмкін. Осы секілді қайшылықтарды көптеп кездестіруге болады. Мұндай сыртқы және ішкі «теке-тірес» ерте ме, кеш пе, адамды әртүрлі әдістерге, соның ішінде діни экстремизмге алып келуі ықтимал. Діни экстремизм қазіргі таңда Батыс әлемінде де, Шығыста да күшті һәм әлсіз елдердің де үлкен мәселесіне айналып, күн тәртібіне шығып отырған басты мәселе. Алайда әр елдің, әрбір қоғамның өзіндік ерекшеліктері бар. Бүгінгі таңда діни экстремизм проблемасы Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне төніп тұрған елеулі қатерлердің бірі болып табылады.

Қазақстанның тәуелсіздік алуымен жағдай түбегейлі өзгерді, яғни діни экстремизмді КСРО-ның ыдырауының салдары деп атауға да болады, өйткені бұл кезеңде ескі, көне мұралар күйреп, әлі де жаңа жобалар ұсынылмаған. Елімізде діни сенім бостандығына, діни бірлестіктерді мемлекеттен бөлуге, мемлекеттің діни бірлестіктің ісіне араласпауға құқығы жарияланды. Бұл кезеңде дағдарыс орын алып, осы жағдайларға байланысты адамдардың арасында жұмыс жасай алмаған, оқи алмағандар пайда болып, бос уақыттары көбейіп тыңдарман да, ғаламтор тұтынушылары да, жұмыссыздар да белең ала бастады.

Дәл осы кезде посткеңестік кеңістікке әлемнің түкпір-түкпірінен қоғамдық және мемлекеттік құрылымның әртүрлі нұсқалары келе бастады. Бұл кезде шетелдік діни және діни-саяси топтар да шетте қалған жоқ. Батыс шекараларымызға жақын жердегі Ресей Федерациясы өздерінің діни-саяси идеялары негізінде егемендік алу құқығын жариялаған содырларға қарсы күресіп жатқанын да есте сақтаған жөн. Бұл оқиғалар Қазақстанның батыс облыстарының аумағында идеологиялық жағынан әсер етті. Нәтижеде, осындай жағдайда, осы жастар дәуірлер тоғысындағы ұрпақ ретінде ең алдымен идеологиялық ықпалға, тіпті, шетелдік экстремистік орталықтардың идеологиялық диверсиясына ұшырады. Қазақстанда фундаменталистік идеологияның таралу ошақтары еліміздің басқа аймақтарына қарағанда, тарихи себептерге байланысты, исламның ықпалы күштірек болған оңтүстікте және осы жағдайға ұқсас болған еліміздің батыс аймағында болып отыр. Мұндағы экстремизмнің дамуының алғышарттарын үш құрамдас бөлікке бөлуге болады: діни-идеологиялық (мұсылман халқы ханафи мазхабын ұстанатын Қазақстанның қалған бөлігінен айырмашылығы – исламдағы фундаменталистік бағыт болған салафизм идеясының жергілікті халық арасында таралуы), әлеуметтік-экномикалық (аймақта әлеуметтік жағынан әлсіз топтардың, оның ішінде мұнай-газ өндіру зауыттарына жұмыс істеуге келетін қазақ-оралмандардың көптеп шоғырлануы) және саяси.

Қазақстаннан тыс жерлерде лаңкестік қауіптердің негізгі көздері ретінде елімізде тыйым салынған Талибан, ДАИШ секілді ұйымдардың Ауғанстан, Сирия мен Ирактағы соғысы, Ауғанстандағы тұрақсыз жағдай мен Шыңжаң-Ұйғыр автономиялық аймағындағы радикалды элементтердің белең алуы болып табылады.

Діни радикализмнің экстремизм мен терроризмнің қайнар көзі ретінде таралу проблемасы бүгінгі таңда жекелеген мемлекеттер үшін ғана емес, жалпы халықаралық қауымдастық үшін де өзекті болып отыр. Радикалды діни идеологияның ықпалымен жасалған лаңкестік әрекеттер санының айтарлықтай өсуі және соның салдары ретінде мұндай әрекеттерден келтірілген залалдың айтарлықтай өсуі осының дәлелі. Мұндай жағдайда әртүрлі мемлекеттердің діни экстремизмге қарсы тұру және халықаралық қауымдастықты осы бағытта топтастыру бойынша күш-жігерін зерделеу қажет. Мұндай зерттеулердің нәтижелері практикалық ұсыныстарды әзірлеу, қолданылатын шаралардың тиімділігін арттырудағы табысты шетелдік тәжірибені бейімдеу үшін пайдалы.

 

Табын Мұқамедсали 

Алатау ауданы

"Рахат" мешітінің наиб имамы

ДЕРЕККӨЗІ Azan.kz

Ислам ақпараттық-ағарту порталы 

Предыдущий Следующий
ӘЛЕМДІК САЯСАТТАҒЫ ДІНИ (ИСЛАМДЫҚ) ФАКТОР БҮГІНГІ ТАҢДАҒЫ САЛАФИЛІК ИДЕЯЛОГИЯСЫ

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Ағымдар мен секталар БҮГІНГІ ТАҢДАҒЫ САЛАФИЛІК ИДЕЯЛОГИЯСЫ
Салафилікті, Әфғани-Абдуһ мектебінің Аср-ы Саадетке және Салаф нәсіліне басымдылық жасаған, бірақ модернистік көзқараста болғандығы үшін тұтастай бөлек қарастырылып, классикалық Әһли Хадис-Ханбалия-Уахабия жолының жалғасы ретінде қарастырылуы қажет. ...
Ағымдар мен секталар АДАСУШЫЛЫҚТАН АДА БОЛ!
Кәрі құрлыққа қазығын қаққан Қазақстанның татулық пен тұрақтылыққа, бейбітшілікке негізделген бірегейлігіне нұқсан келтіргісі келетін діни ағымдардан келетін қауіп орасан зор. Құшағына көптеген ұлттар мен ұлыстарды шоғырландырып, өзара ымыра мен бірлікте күн кешіп отырған осы күнімізді жоққа шығарғы...
Ағымдар мен секталар ЖАСТАРДЫ ЖАТ АҒЫМНАН АРАШАЛАЙЫҚ
Тұрақты дамудың негізі – ол әрине бәсекеге қабілетті жастар буыны. Ал бұл өз кезегінде тікелей жас қазақстандықтардың білім мен білік сапасына, ойлау санасына және олардың ұмтылысы мен ынтасына байланысты....
Ағымдар мен секталар ДЕСТРУКТИВТІ ДІНИ АҒЫМДАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ
Қандай халық болмасын тарихи үрдістердің негізінде қалыптасқан дәстүрлі құндылықтармен астасып өмір сүреді. Салт-дәстүр ұлттың бір мәдени қабаты ғана емес, сол халықтың төлқұжаты іспетті. Яғни, халық үшін оның салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпы басты құндылықтардың бірі саналады....
Ағымдар мен секталар "ДІНИ ФАНАТИЗМ" ҰҒЫМЫ ЖАЙЛЫ НЕ БІЛЕМІЗ?!
"Фанат" деп өзін қандай да бір міндeткe арнаған жәнe көзі oдан баcқа eштeңeні көрмeйтін жанды айтады. Oл өз мақcатына жeту үшін бeйcаналы түрдe қoлында бардың бәрімeн тәуeкeл eтугe даяр. Хош. Бұл түсінікті болды делік. Ал біз қазіргі күні мұқым қауымды алаңдатып отырған «діни фанатизм» жайлы орамды ...
Ағымдар мен секталар ДЕСТРУКТИВТІ ДІНИ АҒЫМДАРДАН САҚТАНЫҢЫЗ!
Көзiңдi аш, оян, Қазақ, көтер басты, Өткiзбей қараңғыда бекер жасты. Жер кеттi, Дiн нашар боп, Хал қараң боп, Қазағым ендi жату жарамасты.
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
18 Рамазан 1445
Миләди
28 наурыз 2024
Намаз уақыттары
қазір

Құптан 19:34

39. «Рия» (Деяния на показ)

Это оборот речи, подразумевающий, в том числе "перед Аллахом". Тем не менее, с целью купирования не

Администратор Azankz
кеше

Тасбих таравих намаза

То есть "не умрет". Всмысле "не исчезнет", "не перестанет существовать".

X
19 нау. 2024

20 урок: О дополнительных молитвах

Уа алейкум ассалям уа рахматулЛахи уа барокятуху. К сожалению для этого урока есть только текстовая

Администратор Azankz
18 нау. 2024

Курсы хадисоведения открылись при центральной мечети Алматы

Уалейкум ассалам. Да, женщины могут слушать курс из женского зала. Курсы проводятся на казахском я

Администратор Azankz
16 нау. 2024

Al Muallim

В первом и в втором нашиде есть же звуки барабана и других музыкальных инструментов, они разрешены л

X
1 ақп. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi