Ақ сақалды әкеңді, ақ жаулықты анаңды жылатпа!
Әке мен ана – өміріміздің мәні де сәні осы жандар. Әрқайсысының орны ерекше құрметті. Алайда, бізді өмірге әкеліп, қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай, өз махаббатын сыйлап, қорғаштап өсірген, әр жетістігіне қуанып, қандай жағдай болмасын «менің балам алтын» деп, демеу берген ата-ананы етегі толғанша зар жылатып кете барамыз. Ортамызда ата-анасын ренжітіп, оларға қатты сөйлеп, тіпті қол көтеріп, зекіп жататындарды да естіп, көріп жүрміз. Баласы ауырғанда көз жасын төгіп «о, Құдайым, баламды емес, мені неге ауыртпадың!» деп, жаны шырылдап жылаған ата-ана біз үшін отқа да, суға да түсті. Бірақ, бұны түсінетін саналы бала саусақпен санайтындай дәрежеге жетуде.
Дінімізде «ата-ана разылығы – Алланың разылығы» деп, оларға қатыгездікпен емес, мейіріміннен қарауды әмір еткен. Бүгінде жүрегімізді зар жылататын бір нәрсе, арамыздағы өзін мұсылман санайтын бауырларымыздың, қыз-келіншектеріміздің осындай қатыгездікке баруы. Осы арқылы ислам дінін жек көрінішті етіп көрсеткендігі. Намаз оқимын деген әр бала ата-анасына қуаныш емес, уайым-қайғы, қасірет әкелетіндей қорқынышты күйге жетуі бүгінгі күннің өзекті тақырыбына айналды.
«Жәннәт аналардың аяғының астында» деген ұлағатты сөзді білмейтін адам жоқ шығар. Алайда, барлығы бірдей бұл асыл сөздің тереңіне көз жүгірте бермейді. Жәннәтқа жетудің ең асыл жолын білмей, «жиһадқа шығып мұсылмандарды қорғаймыз!» деген желеумен елін, жерін, отбасын тастап, соңында ажал құшып, ата-анасын зар жылатқан жандар қаншама.
Әй, Алланың пендесі! Қасиетті Құранда ата-анаға қарсы шық деп емес, керісінше ата-анаға жақсылық қылуды әмір етті емес пе. Тіпті бір себептермен оларға «түһ» демеңдер деді. Хадис шәріпте: «Ата – анаға жақсылық жасау, намаз оқудан, ораза ұстаудан, қажылыққа барудан, ұмра жасаудан, тіпті Алла жолында соғысып шейіт болудан да артық», – делінген. Ал сен ше?! Намаз оқып, ораза ұстаған жеткілікті деп ойлайсың ба? Жоқ, дініңе қанша берік болсаң да, ата-анаға жақсы қарым-қатынаста болмасаң, істеген бар амалың зая екендігін түсін.
Бір күні ардақты Пайғамбарымызға (с.ғ.с.) бір әйел келіп жақын сырласы болған Алқама қатты қиналып, өлім төсегінде жатқандығын айтады. Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) Әбу Бәкір Сыддық пен Біләл азаншыны Алақамадан хабар алуға жібергенде, Әбу Бәкір оның барша сөзді сөйлеп бірақ, тілін кәлимаға келтіре алмай жатқандығын жеткізеді. Бұл жағдайды естіген Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) өзі келіп көріп, сахабаларынан оның әкесі ертеректе қайтыс болғанын, ал анасы тірі екендігі туралы хабарды біледі. Сонда Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) оның анасына хабар беріп, онымен кездескісі келетіндігін айтады. Хабарды алған Алқаманың анасы Пайғамбардың алдына өзі баратындығын айтып, оның құзырына келеді. Пайғамбар (с.ғ.с.) одан баласының қандай адам болғанын сұрайды. Сонда анасы баласынан көңілі қалғанын айтады. Оған себеп баласы үлкен азамат болғалы бар тәтті тамақ пен жылы сөзді әйеліне ғана арнайды. Сол уақыттан бастап анасы олармен бір үйде тұра алмайтындығын түсінеді. Осы жайтты көріп өзі бөлек шығуды ұйғарғанда, баласы қайда баратынын сұрамай, бөлек қонысқа жүгін әкеліп тастайды. Міне осы оқиғадан кейін қайран ана мейір-махаббатының баласына сөне бастағанын айтып түсіндіреді.
Пайғамбар (с.ғ.с.) анасынан баласының жалған дүниемен қоштасқалы жатқанын және сол үшін баласына разы болуын сұрайды. Бірақ анасы разы еместігін айтады. Сонда Пайғамбар (с.ғ.с.) сахабаларға отын жинатқызып, үлкен алау жағып, «анасын наразы еткен баланың отта жануын көріңіздер» дейді. Жүрегі езілген Алқаманың анасы: «Ей, Алланың елшісі, балам отқа жанғанша, сол отта мен өзім жанайын, балама разымын, разымын», – деп айтады. Сол сәтте баласы Алқама: «Лә илләһа иллаллаһ» деп жан береді. Пайғамбар (с.ғ.с.): «Сен дүниенің азғана отына балаңыздың түсуін қаламадыңыз, разылық бермегеніңізде балаңыз мәңгілік тозақ отына түсер еді», – дейді.
Қараңызшы, дінде ата-анаға жақсы мәміледе болу туралы қанша айтылғанымен, жалған сөзге еріп, шала діндарлықпен өзін тақуа санаған жастар ата-анасын «кәпір» деп беттерінен алып, бір дастархан басында отырып тамақ жеуден қалып, тіпті ата-анасынан бөлініп, басқа адамдарға қамқор болып үйлерінен кетіп те қалып жатыр.
Әй, мұсылман пенде, жетім болсаң не істер едің? Ата-анаң хал үстінде жатса не істер едің? Ата-анаң аяқ асты көз жұмса, саған разы болар ма еді?! Осыны бір сәт ойлан, есіңді жый! Он екі мүшеңді сау етіп өсірген ата-анаңды зар жылатқаннан ата-анаңның алғысын емес, қарғысын алатыныңды естен шығарма!
Н.Жетпісбай6
Алматы қаласы Дін Істері Басқармасы жанындағы
«Кеңес беру және оңалту орталығының»
дінтанушы маманы