Сансызбай ҚҰРБАНҰЛЫ: Интернет арқылы пәтуа сұраушылар саны көбейді
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Бесін 12:00
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Алматы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
04:21 05:38 12:00 16:25 18:17 19:34
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
18 Рамазан 1445
Миләди
28 наурыз 2024

Мақалалар

Сансызбай ҚҰРБАНҰЛЫ: Интернет арқылы пәтуа сұраушылар саны көбейді

| A | +

Назарларыңызға ҚМДБ Ғұламалар кеңесінің мүшесі, Шариғат және пәтуа бөлімінің меңгерушісі, Республикалық ақпараттық-насихат тобының мүшесі, белгілі исламтанушы-ғалым Сансызбай Құрбанұлымен өткен сұхбатымызды ұсынып отырмыз.

 

– Әңгімемізді ҚМДБ «Ғұламалар кеңесінен» бастасақ. Ғұламалар кеңесінің негізгі міндеті қандай?

 

– Әрине кез-келген кеңес құрылғанда өзіндік алға қойған мақсаттары мен міндеттемелері болады. Сол секілді «Ғұламалар кеңесінің» де өз мақсат-міндеті бар.

Ең алдымен бұл кеңес Ислам негіздеріне сүйене отырып, қоғам өмірінде мұсылмандық ұстанымға қатысты туындап отырған өзекті мәселелерге қатысты пәтуалар талқылайды. ҚМДБ-ның жалпы қызмет жүйесі және оның имамдары қызметінің негізгі бағыттарын зерттейді. Уағыз тақырыптары мен жұма уағыздары мәтіндерін бекітеді.

ҚМДБ жанындағы Республикалық имамдардың біліктілігін арттыру институты, Жоғары оқу орындарын жетілдіруге ұсыныстар енгізеді. ҚМДБ имамдарына мұсылмандықтың дәстүрлі жолы бойынша мақсатты түсініктемелер береді.

Ал міндеттеріне келер болсақ, Исламның негіздерін, шариғаттың ережелерін бұрмалауға, дінаралық араздыққа, ұлтаралық кикілжіңдерге алып келетін пікірлер және шақыруларды болдырмау мақсатында елдегі мұсылмандық ұстаным жағдайына алдын ала талдау жасап, ұсыныстар енгізу; Қазақстан мұсылмандарына ақпараттық және кеңестік көмек беру; Мұсылман жамағатының қажеттілігіне байланысты облыс, қала, аудан, елдімекендерде салынатын мешіттер бойынша пікір білдіру; Мұсылмандардың діни жоралғыларының бірізділікке түсірілуі  мәселелеріне талдау жасау және ұсыныстар енгізу; ҚМДБ-ның басқа діндер мен конфессиялардың өкілдерімен қарым-қатынасының бағыттарына талдау жасау; Мұсылмандардың ішіндегі ахуалдың дамуының негізгі үрдістерін қадағалап, ұсыныстар дайындау; Шет мемлекеттердің мұсылмандық тиісті ұйымдарымен халықаралық байланыстарды жолға қою секілді өзге де жүктелген міндеттемелері бар. 

 

– Пәтуа шығарарда ең алдымен неге сүйенесіздер?

 

– «Шариғат және пәтуа» бөлімі пәтуа шығаратын кезде ең алдымен Құран, хадис, ғұламалардың сөздері мен ойларын негізге ала отырып жоғарыда айтып өткен «Ғұламалар кеңесінің» жіті талқылауымен қабылданған фиқһи зерттеу жүргізу, нақли зерттеу жүргізу әдістемелері секілді ережелерге сүйене отырып үкім шығарады.

 

– Еліміздің заңдарына қайшы келмейтін, алайда шариғат талаптарына сай емес сұрақтар туындағанда қандай пәтуа шығарасыздар?

 

– Әрине, мемлекетіміз зайырлы елдер қатарынан болғандықтан тартысты мәселелер кездесіп тұрады. Мысалы, суррогат ана мәселесі. Еліміздің заңнамасына сәйкес өзге адамды суррогат ана ретінде келісіп, балалы болуға рұқсат етілген. Ал Ислам діні бойынша ерлi-зайыптылардың аталық ұрығы мен аналық жұмыртқа жасушасын арнайы түтiкшелерде сырттай ұрықтандырып, оны құрсақ ана қызметін атқаруға ризашылығын білдірген бөтен әйелдің жатырына салуға тыйым салынады. Асыл дінімізде әйел жатыры өзгеге жалға да, ақысыз да берілмейді.

Алайда бұдан басқа ЭКО тәсілімен сәби сүюге болады. Ол емделу жолдарының бірі болып саналады. Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын) былай деген: «Уа, Алланың құлдары! Емделіңдер. Расында Алла әрбір дертті дауасымен қоса жаратты» (Әбу Дауыт риуаяты). Тек емделудің бұл жолы шариғат аясында болуы тиіс. Яғни, жүкті болуға қажетті «шәует, әйелдің жұмыртқа клеткасы және жатыр» бәрі бірдей бір ерлі-зайыптылардікі болу керек. Сол кезде ғана рұқсат етіледі. Егер бұл шарттары орындалмай, бөгде әйелдің жұмыртқа клеткасы немесе өзге ер кісінің шәуеті немесе жұмыртқа клетканы өзге әйелдің жатырына қондыру арқылы іске асса, онда ол шариғат бойынша харам болады. Бұл жолдардың кез-келгені зинаның бір түріне жатады.

 

– Кейінгі шыққан пәтуаларға қысқаша тоқталып өтсеңіз...

 

– «Кремацияның дініміздегі үкімі», «Импорт арқылы әкелетін ет», «Спирт қосылған тағамдардың, тәттілердің үкімі», «Жүлделі жарыстарға қатысты шариғат үкімі» секілді пәтуалар қабылданды. Бұлардың арасында ең жиі қойылатын сұрақтар – кремация мен жүлделі жарыстардың үкімі. Аталған пәтуаларды fatua.kz сайтынан оқып, танысуға болады.

 

– Әлеуметтік желіде бір оқырманымыз қызық қойған болатын. Батыс өңірлерде жазды күндері жергілікті уақыт бойынша құптан намазы түнгі 12-ге кіріп, ал таң намазы түнгі 3-те немесе одан да ерте кіріп жатады. Ал оңтүстік пен солтүстікте уақыт басқаша. Осының себебі неде?

 

– Барлығымызға белгілі – жер шары шеңбер тәріздес. Яғни күн бір жағына ерте сәулесін шашса, басқа жағына күн сәулесі кештеу жетеді. Демек жер шарында уақыт белдеулері бар. Осы тәріздес физикалық ерекшеліктердің себеп-салдарын зерттей отырып, ҚМДБ-ның мамандары республикамыздың уақыт белдеулерінің ерекшеліктеріне сәйкес әр өңірге өзіндік намаз уақыттарын бекіткен болатын. Сіз айтып отырған намаз уақытының ерекшеліктері де осы себепті әрқилы болып келеді.

 

– Көптің көкейінде жүрген тағы бір сұрақ: Өзге елдерде санитарлық талаптар сақтала отырып жұма намазы оқылып жатыр. Бізде де неге солай оқымасқа?

 

– Қазақстан аймағында қазіргі дүниежүзілік індеттің қалай тарағанына өздеріңіз куә болдыңыздар. Бұл дерт қазақстандықтарға өте күрделі сынақтың бірі болды. Көпшіліктің бір жерде шоғырланбауы аса маңызды мәселелердің бірі болып тұрғаны баршамызға мәлім. Осы індет себепті тойшыл қазақтың қуаныштарына да біраз шектеулер қойылды. Бұл шектеулер мұсылман жамағатының құлшылық жасайтын мешіттерін де айналып өтпеді.

 

Осы орайда Бас мүфти Наурызбай қажы Тағанұлының бастамасымен ҚМДБ-ның мамандары мешіттеріміздің санитарлық талаптарды сақтай отырып толық ашылуына әрекет жасап жатқанын баса айта кеткен жөн.

 

– Қазір діни білімі болмаса да, «Қул һуалланы» білетін екі адамның бірі көз алдымызда пәтуа шығарғыш, бір мәселелерге жауап айтқыш болып кетті. Қарапайым ел тұрғындары діни маңызды мәселемен бетпе-бет келгенде неге мән беруі керек деп есептейсіз?

 

– Айтып жатқан мәселеңіз, өкінішке қарай, мұсылмандар арасында жиі болатын жайт. Пәтуа беру өте үлкен жауапкершілік екендігін білген жөн. Тарихқа көз салсақ, тіпті үлкен ғұламалардың өздері кейбір мәселелерде бірден пәтуа бермегенін көреміз. Сондықтан да пәтуаны тек қана пәтуа беруге тағайындалған арнайы адамдардан сұрағаны жөн.

Шариғи үкім немесе пәтуа беруге уәкілетті тұлғаның бойынан табылуы міндетті қасиеттер мен ерекшеліктер әрі үлкен мән берілетін қағидалар мен негіздер бар. Пәтуа сұрамас бұрын пәтуа сұралатын адам әуелі ҚМДБ-ның бұйрығымен жұмыс істеп жатқан адам ба, пәтуаға жауапты маман ба, сол жағын біліп барып сұрау керек.

Айта кетерлігі ҚМДБ Шариғат және пәтуа бөлімінің Қазақстанның әр өңірінде жауапты мамандары бекітілген. Нұр-Сұлтан қаласына жеке келіп, Шариғат және пәтуа бөлімінің мамандарымен кездесе алмайтын кісілер өңірлердегі жауапты мамандарға барып, пәтуа сұраса болады.

 

– Жеке келіп, сұрағын қойып, мәселесін айтатындар бар ма?

 

– Иә, жеке келіп, сұрақ қоятындар жоқ емес. Негізінен интернет арқылы сұрақ қоюшылардың саны басым. Өткен қыркүйек айының өзінде ҚМДБ Шариғат және пәтуа бөліміне немесе өңірлердегі жауапты мамандарға жүгінген тұрғындар саны 797 болса, 2193 адам сауалына телефон арқылы жауап алған. Ал әлеуметтік желілер арқылы 1386 сұраққа жауап берген. Осылар бар және республикалық діни ақпарат беру CALL-орталығына тұрғындар хабарласып, көкейде жүрген сұрағын қойды. Бір айдың ішінде пәтуа мамандары барлығы 4826 діни сұраққа жауап берді.

Әрине қазіргі кезең – ақпарат уақыты. Ақпарат алатын неше түрлі құралдар, неше түрлі жолдар бар. Интернеттің пайдасымен қоса, зиянының да барын жақсы білеміз. Әсіресе дін саласында да бұл мәселе өзектілігін жоймақ емес. Діни өзекті сұрақтардың жауабын шама келгенше толық қамтумен бірге мүфтияттың ресми парақшасына жариялап, әлеуметтік желілерде де таратып келеміз. Осы орайда қалың көпшіліктен діни өзекті ақпараттарды muftyat.kzfatua.kz және ҚМДБ өкілдіктерінің сайтынан оқуға кеңес береміз.

 

–Уақыт бөліп, сұхбат бергеніңіз үшін көп рақмет! 

 

Сұхбаттасқан Ермұрат НАЗАРҰЛЫ

ДЕРЕККӨЗІ muftyat.kz

ҚМДБ ресми сайты

Предыдущий Следующий
Нұрсұлтан НАЗАРБАЕВ: Абай аманаты Қара сөз қара өлеңге айналғанда... #15

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Қоғам Отбасы бақыты
«Отан отбасынан басталады» дейді дана халқымыз. Жылдар бойғы жиған тәжірибесін, ғасырлардан алған ғибратын екі-ақ ауыз сөзбен түйіндеп үйренген данышпан халқымыздың осы бір сөзінде батпандай ауыр салмақ, бай мағына жатқандай. Отан деген қастерлі ұғым адам санасына ең алдымен отбасы аясында орнықпаса...
Қоғам Талғат Омаров: Әрбір жанға үміт сыйлағымыз келеді
Елімізде күн санап ауыр індетті жұқтырған науқастар мен қайтыс болғандардың саны артып барады. Оларға қол ұшын созу мақсатында Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының «Зекет қоры» «Өмірге үміт сыйла» акциясын бастап отыр. Біз қайырымдылық шарасының мән-жайын білу үшін аталмыш қордың жетекшісі Талғ...
Қоғам Мұратхан Махмет: Магистратура мен докторантураға қабылдаудың жаңа тәртібі қабылданды (сұхбат)
Биылғы оқу жылындағы магистратура мен докторантураға қабылдаудың жаңа тәртібі туралы университет оқу-әдістемелік басқармасының басшысы Мұратхан Махметпен сұхбаттастық....
Қоғам Асет АТАШОВ: Отанды сүю – иманнан!
Отан деген – қастерлі ұғым. Кез келген ұлт өз тілінде «Отан» деген сөзді естісе, міндетті түрде өзінің туып өскен өлкесін ойына алатыны белгілі.  Алла Тағала жұмыр жерді жаратқанда ондағы ауа және су сияқты дүниелерді барша халыққа ортақ етіп жаратты. Алайда осындай ортақ болған дүниелер әркімнін тұ...
Қоғам Отанды қорғау – қасиетті борыш
Құрметті бауырлар! Баршаңызды Отан қорғаушылар күнімен шын жүректен құттықтаймын! Бұл – әр ер азаматтың патриоттық сезімін оятатын, Отанды қорғау жауапкершілігін арттыратын маңызды мереке. Әр отбасына береке, әскери саладағы ұландарымызға мықты жігер, жастарымызға қажыр-қайрат тілеймін. Мереке құтты...
Қоғам Еркінбек ШОҚАЙ: Барша ораза ұстаушыларды ел амандығы үшін дұға етуге шақырамын
Коронавирус пандемиясы деп жүргенде жер бетіндегі мұсылман қауымы үшін айлардың төресі болып саналатын қасиетті Рамазан да келіп жетті. Биылғы оразаның бір ерекшелігі – карантинде өтетіндігі болып тұр. Осы айда оқылатын тарауық намазы мен ауызашар да тек үйде, әркімнің өз шаңырағында ғана орындалаты...
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
18 Рамазан 1445
Миләди
28 наурыз 2024
Намаз уақыттары
қазір

Бесін 12:00

Екінтіге дейін 02:03

39. «Рия» (Деяния на показ)

Это оборот речи, подразумевающий, в том числе "перед Аллахом". Тем не менее, с целью купирования не

Администратор Azankz
21 сағат. бұрын

Тасбих таравих намаза

То есть "не умрет". Всмысле "не исчезнет", "не перестанет существовать".

X
19 нау. 2024

20 урок: О дополнительных молитвах

Уа алейкум ассалям уа рахматулЛахи уа барокятуху. К сожалению для этого урока есть только текстовая

Администратор Azankz
18 нау. 2024

Курсы хадисоведения открылись при центральной мечети Алматы

Уалейкум ассалам. Да, женщины могут слушать курс из женского зала. Курсы проводятся на казахском я

Администратор Azankz
16 нау. 2024

Al Muallim

В первом и в втором нашиде есть же звуки барабана и других музыкальных инструментов, они разрешены л

X
1 ақп. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi