Отбасынан отанға, жанұядан жаһанға жылу жайылса...
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Бесін 12:00
Алматы
Алматы Астана Шымкент Ақсай Ақсу Ақтау Ақтөбе Актогайский район Алтынсарин ауданы Алға Амангельдинский район Арал Арқалық Арысь Атасу ауылы Атбасар Атырау Аягөз Аққулы ауданы Байқоңыр Байғанин ауданы Балқаш Баянауыл ауданы Бейнеу Бәйдібек ауданы Денис ауданы Ембі Ертіс ауданы Еңбекшіқазақ Жітіқара ауданы Жалағаш кенті Жаңаөзен Жаңатас Жангелді ауданы Жаркент Жаңақорған кенті Жаңқала Жезді кенті Жезқазған Жетісай Жосалы Жосалы кенті Жәйрем Жәнібек Зайсан Индер Исатай ауданы Қарағанды Қаскелең Келес ауданы Кентау Көкшетау Қонаев Қостанай Қосшы Құлсары Курчатов Қызылорда Көкпекті ауданы Ленгер Лисаков Май ауданы Майқайын кенті Маханбет ауданы Мақат Меңдіқара ауданы Миялы Мойынқұм ауылы Мырзакент кенті Мәртөк ауданы Науырзым ауданы Ойыл ауданы Ордабасы ауданы Отырар ауданы Павлодар Петропавл Риддер Рудный с.Мангистау Сайрам ауданы Сайқын Сарыағаш Сарыкөл ауданы Сарыөзек Сәтпаев Сауран ауданы Семей Созақ ауданы Солнечный Степногорск Сырым ауданы Тайынша Талғар Талдықорған Тараз Таран ауданы Текелі қаласы Темиртау Тереңкөл ауданы Тереңөзек кенті Теңіз кен орны Түркістан Түлкібас кенті Узынагаш Орал Өскемен Федеров ауданы Форт-Шевченко Хромтау Целиноград ауданы Чапаев Шамалған ауылы Шу Шал ақын ауданы Шалқар Шарбақты ауданы Шардара Шетпе Шиелі кенті Шұбарқұдық Ырғыз ауданы Екібастұз Қазығұрт Қамысты ауданы Қандыағаш Қарабалық ауданы Қаражал Қарасу ауданы Қаратау Қарғалы Қобда ауданы Қордай Құрманғазы ауданы Құрық Үржар ауданы Үшарал Ұзынкөл ауданы Әйтеке би ауданы Әйтеке би кенті Әулиекөл ауданы
Алматы
ықшамдау
Таң Күн Бесін Аср Ақшам Құптан
04:19 05:36 12:00 16:26 18:18 19:35
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
19 Рамазан 1445
Миләди
29 наурыз 2024

Мақалалар

Отбасынан отанға, жанұядан жаһанға жылу жайылса...

| A | +

Отбасы...  Жанұя... Кеңестік кезеңде «семья» деп аталған ұғым кейінгі кезде «отбасы» және «жанұя» деген екі түсінікпен беріліп жүр. Осы екі ұғымның екеуі де өзінше дұрыс сияқты. Отбасы ұғымы тілдік жағына үңілсеңіз оттың басы, ошақтың қасы, яғни тұрмыс-тіршілік, үйдің материалдық мәселелеріне көбірек тиесілідей көрінеді. Ал жанұя ұғымы жүрекке жылы тиетіндей. Адам қиналғанда, қысылғанда жанын қоярға жер таппай тызалақтайтыны бар емес пе? Жанұя деген ұғым сол жаныңа ұя болар тыныш мекен іспеттес.

 

Жанұяның тарихи тамыры Адам ата мен Хауа анадан бастау алатыны белгілі. Әуелде Адам ата жаратылғанда жұмақта өмір сүрді. Жұмақ – жанға жайлы, қол жеткізбес қымбатың мен аңсаған арманың алдыңа айтқызбай-ақ ақтарылатын арман мекен. Сол мекенде жалғыз өмір сүрген Адам атаның көңілі тыншымаған соң, Жаратушы Жаббар Ие оған не керек екенін айтқызбай біліп, қабырғасынан Хауа ананы жаратты.

 

«Алла ішіңді айтқызбай біледі, ойла!» - деп Абай атамыз айтқандай, Адам атаның қажеттілігін дөп басқан Алла Тағала оның жанға жайлы жер -  жұмақта жүрсе де, өмірлік серікке мұқтаж екенін білгендіктен жарымен жұптаған екен. Осы оқиғаның өзінде үлкен мағына жатқанын аңғаруға болады. Адам баласы тіпті жұмақта өмір сүрсе де, өмірлік серігі жанында болмаса жаны тыныш таппайтынын түсіндіріп тұрғандай.

 

Ал сол жан тыныштығы әр жанұядан табыла ма?! Бұл сұраққа жауап табу үшін ғасырлар қойнауынан жеткен қасиетті кітап парақтарын ашып көрейік. Рум сүресі, 21-аят: «Сендерге, оған тұрақтауларың үшін өз жыныстарыңнан жұбайлар жаратып, араларыңа сүйіспеншілік, мейірімділік пайда қылғандығы да, Оның белгілерінен». Міне осы аяттағы тұрақтауларың үшін деген сөздің араб тіліндегі түбірі «сәкина», яғни жан тыныштығы деген мағынаны береді. Жан тыныштығын негізге ала отырып, оған тірек болар нәрселерді осы аяттан іздесек, оның сүйіспеншілік пен мейірімділік екенін байқаймыз.

 

Ия, жастар «сүйдім», «күйдім», «сенсіз бір сәтке де тұра алмаймын» деп үйленгенімен, бірге тұрмыс кеше бастаған соң керісінше «сенімен бір сәт те тұра алмаймын» деп ажырасып жатады. Осы жерде жалғыз сүйіспеншіліктің жетіспейтінін аят айтып отыр. Мейірімділік, яғни жұмсақтық, кешірімділік сипаттары болмаса, отбасын сақтап тұру мүмкін болмай жатады.

 

Ертеде екі отбасы көрші өмір сүрген екен. Бірінде екі күннің бірінде ұрыс-жанжал, ал екіншісінде айрандай ұйыған берекелі тіршілік. Содан не керек, әлгі ұрыстан көз ашпаған жаралы жұп ойласа келіп көршілерінің үйіне барып, солардан үлгі алуға бекінеді. Көрші үйіне барып кірсе, келіншегі бұларды жылы жүзбен қарсы алып, төрге шығарады. Біраздан соң сырттан отағасы кріп келе жатып, есік аузында құтыда тұрған сүтті байқамай шапанының етегімен қағып кетіп, ыдысты сындырып, сүтті төгіп алады. Сонда келіншегі жалма-жан жүгіріп шығып, отағасынан кешірім сұрай беріпті: «Кешіріңізші, бізді асыраймын деп күндіз күлкі, түнде ұйқы көрмей шаршап келгеніңізде жолыңызға сүтті қойып қойғанымды қарасаңызшы» - деген екен. Сонда отағасы:

 

«Әй бәйбіше, сен мені кешір қайта. Өзің үйдің күйбең тіршілігінен бір босамайсың. Бала-шағаның ас-суын беріп, кір-қоңын жуып, маған ас әзірлеп, үй жинап, бір тыным таппайсың, енді міне, көрмейсің бе, ыдысыңды сындырып, сүтіңді төгіп, саған тағы шаруа тауып бердім» - депті.

 

Мұны байқап отырған көрші үйден келген даукес жұп мәселенің мәнісі қайда жатқанын түсіне қойыпты. Осы жерде олар болса бірін-бірі кінәласып, әркім өзін ақтап, жеңілмей бірсыпыра ұрысты жандандыратындарын көздеріне бір елестетіп, бұдан кейін олар да кешірімді болып, әркім қандай жағдай болмасын өз кінәсін мойындаған жөн деген тұжырымға келген деседі.

 

Расында әдемі жұп болып жарасқан жастардың көп ұзамай екіге айрылғаны көрер көзге келеңсіз, естігенде есіңді шығаратын оғаш іс.

 

Ертеректе қандай қиын қыстау заман болса да ерлі зайыптылар бірге тұрып, біте қайнасып өле-өлгенше бір-біріне тірек болатын еді.

 

Ендеше жанымыздың ұясы болған ошағымыздың отын сөндіріп алудан сақтанайық!

ДЕРЕККӨЗІ Azan.kz

Ислам ақпараттық-ағарту порталы 

Предыдущий Следующий
Бас имам: Алланың сөзін жүректерге жеткізіп, көңілдерді тербейміз Тараздық ғалым – Алтынхан төре кім еді?

Тақырып аясындағы мақалалар

Исламдағы отбасы ОТБАСЫ ТІРЕГІ СЫЙЛАСТЫҚ ПЕН СҮЙІСПЕНШІЛІК
Отбасындағы дұрыс мәміле - отбасы мүшелерінің бір-бірімен ара-қатынасының байланысын білдіреді. Адамның ең жақындары ата-анасы, жолдасы және бала-шағалары. Бір-бірлеріне осыншалықты жақын адамдардың қарым-қатынастарындағы негізгі тірек - сыйластық пен сүйіспеншілік екені анық. Сонда ғана адамдардың ...
Исламдағы отбасы ОТБАСЫЛЫҚ ӨМІРІҢ ҚҰЛПЫНАЙДАЙ БОЛСЫН ДЕСЕҢ...
Қазақ «Үйлену оңай, үй болу қиын» дейді. Ардақты Пайғамбарымыз (оған Алланың салауаты мен сәлемі болсын): «Пенде үйленсе, дінінің тең жартысы кемелденеді. Енді қалған жартысына сақ болсын», – деген. Бұл риуаят сахаба Әнас ибн Мәліктен (Алла оған разы болсын) жеткен. Үйлену арқылы шаңырақ көтерген ад...
Исламдағы отбасы ҚАЗАҚИ САЛТ-ДӘСТҮРДЕГІ ОТБАСЫ ҚҰНДЫЛЫҒЫ
Отбасы адамзат тарихында әрқашан маңызды орынға ие болып, адамдардың қоғам болып қалыптасуына себепші болды. Тарихқа көз жүгіртсек, алғашқы қоғам отбасынан құрылғанын көреміз. Құранда осы мәселеге тоқталып, ең алғаш жаратылған адам баласының отбасы болып өмір сүргені де айтылады....
Исламдағы отбасы Ерлі-зайыптылар білуі тиіс зікірлер мен дұғалар
Ақ некені қидырып, бір-біріне «ауыр серт» берген ер мен әйел ең алғашқы күннен-ақ екі дүниеде бақытты болудың жолын іздейді. Шаңырақтың баянды болуын, ортадағы сүйіспеншілік пен сыйластықтың сарқылмауын місе тұтады....
Исламдағы отбасы “Ажырасам” деушілерге 7 кеңес
Асыл дініміз Ислам отбасыға, оның ішінде ер мен әйелдің көркем қарым-қатынасына аса мән береді. Исламда ер мен әйелдің өзіне жараса құқықтары, құрметі мен хақылары бар. Алланың рұқсат еткен нәрсесіне амал етіп, тыйым салғанынан аулақ болған адам міндетті түрде бақытқа кенеледі. Өйткені, Жаратушы Ием...

Оқырмандардың пікірі (0)

Қызықты тақырыптар

Исламдағы отбасы “Ажырасам” деушілерге 7 кеңес
Асыл дініміз Ислам отбасыға, оның ішінде ер мен әйелдің көркем қарым-қатынасына аса мән береді. Исламда ер мен әйелдің өзіне жараса құқықтары, құрметі мен хақылары бар. Алланың рұқсат еткен нәрсесіне амал етіп, тыйым салғанынан аулақ болған адам міндетті түрде бақытқа кенеледі. Өйткені, Жаратушы Ием...
Әдеп (этика) МІНЕЗІҢІЗ КӨРКЕМ БЕ?
Қиямет күні таразы басында, мүмін пенденің көркем мінезінен асқан ауыр нәрсе болмайды. Күмәнсіз Алла ауызы былапыт сөзге толы арсыз адамды жек көреді.
Пайым-парасат Балалар және мешіт. Ата-аналарға кеңес
Аллаға шүкір, мұсылман үмметінің тынысына күннен күнге көптеген отбасылар араласуда. Әрине, балалардың мешітке келуі орынды да және дұрыс, себебі олар сол арқылы дінмен танысады, өздерін мұсылман тұлғасы ретінде қалыптастыра бастайды. Десе де, балаларды жастайынан мешіт әдептеріне үйрету өте маңызды...
ықшамдау
Күнтізбе
Хижри
19 Рамазан 1445
Миләди
29 наурыз 2024
Намаз уақыттары
қазір

Бесін 12:00

Екінтіге дейін 02:09

39. «Рия» (Деяния на показ)

Это оборот речи, подразумевающий, в том числе "перед Аллахом". Тем не менее, с целью купирования не

Администратор Azankz
кеше

Тасбих таравих намаза

То есть "не умрет". Всмысле "не исчезнет", "не перестанет существовать".

X
19 нау. 2024

20 урок: О дополнительных молитвах

Уа алейкум ассалям уа рахматулЛахи уа барокятуху. К сожалению для этого урока есть только текстовая

Администратор Azankz
18 нау. 2024

Курсы хадисоведения открылись при центральной мечети Алматы

Уалейкум ассалам. Да, женщины могут слушать курс из женского зала. Курсы проводятся на казахском я

Администратор Azankz
16 нау. 2024

Al Muallim

В первом и в втором нашиде есть же звуки барабана и других музыкальных инструментов, они разрешены л

X
1 ақп. 2024
Created with Sketch. {{!-- --}} {{!-- --}} {{!-- --}} Created with Sketch. Asset 1mdpi